عنوان مقاله :
نقش تلفيق برداشت هاي موسّع تفسيري و فقهي از آيه‌ي «أوْفُوا بِالْعُقود» در توسعه نظام قراردادها در تمدّن اسلامي
عنوان به زبان ديگر :
فاقد عنوان
پديد آورندگان :
الشريف، محمد مهدي دانشگاه اصفهان - گروه حقوق، ايران , كيواني هفشجاني، داريوش دانشگاه اصفهان - حقوق خصوصي، ايران
كليدواژه :
أوفوا بالعقود , عقود , قراردادهاي نوين , توسعه , تمدّن اسلامي
چكيده فارسي :
خداوند در فراز نخست آيه‌ي 1 سوره‌ي مائده ميفرمايد: «اي كساني كه ايمان آورده ايد به عقود خود وفا كنيد». در باب مفهوم لفظ «عقود» در اين آيه، ميان مفسران قرآن كريم اختلاف ديدگاه وجود دارد. برخي با تفسير مضيّق اين آيه، عقود را منحصراً به مواردي همچون «عهود مسلمانان و مشركان» يا «ميثاقهاي اهل كتاب براي تصديق نبوت حضرت محمّد (ص)» يا «عهود پذيرش خلافت حضرت علي (ع)» يا «احلاف» يا «محرمات و واجبات» عطف نمودهاند. گروهي ديگر با برداشتي موسّع از آيه مورد بحث، آن را شامل جميع «احكام الهي»، «قراردادهاي اجتماعي»، «اعمال حقوقي» و «عهود انسان با خداوند» دانستهاند. هم‌سوي با مفسران، فقيهان نيز از «أوفوا بالعقود» دو برداشت مضيّق و موسّع داشتهاند: برخي وجوب وفاي به قراردادها را تنها شامل عقود رايج در عهد شارع مقدس انگاشته و گروهي همه قراردادها را مشمول وجوب ياد شده قلمداد كرده اند. نگارندگان با عنايت به عموم لفظ عقود، برداشت هاي تفسيري و فقهي موسّع را صحيحتر دانسته اند؛ مضافاً نشان داده اند همنشيني اين دو برداشت، به وضوح نظام قراردادهاي تمدّن اسلامي را كارآمد نموده و در طول تاريخ توسعه داده است، زيرا از رهگذر اعتباربخشي به قراردادهاي نوين و اثرگذاري بر قوانين موضوعه، تسهيل روابط اجتماعي و تقويت رفاه عمومي را در پي داشته است.
چكيده لاتين :
not abstract
عنوان نشريه :
قرآن، فرهنگ و تمدن
