پديد آورندگان :
فتاحي، بختيار دانشگاه ملاير - دانشكده منابع طبيعي و محيط زيست - گروه مهندسي طبيعت، ملاير، ايران , الماسي، رضا دانشگاه ملاير - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، ملاير، ايران , قاسمي حاجي آبادي، فاطمه دانشگاه ملاير - دانشكده منابع طبيعي و محيط زيست - گروه مهندسي طبيعت، ملاير، ايران
چكيده فارسي :
كپه كاري از ضرورت هاي اصلاح مراتع در بخش عمدهاي از مراتع نيمه خشك و معتدل است كه در بسياري از موارد موفقيت چنداني نداشته است. بهبود رشد و استقرار گياهان در اين عمليات از اهميت بسيار بالايي برخوردار است. بدين منظور بهره گيري از رابطه همزيستي گياهان با قارچ‌هاي مايكوريزا آربوسكولار يكي از روشهاي بسيار موثر در تامين نياز غذايي گياه و كاهش تنشهاي محيطي نظير تنش خشكي است. به منظور بررسي تاثير قارچ مايكوريزا بر مؤلفه هاي رشدي و عناصر مغذي گياه Bromus tomentellus اين پژوهش در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه ملاير انجام شد. آزمايش به‌صورت تصادفي و با 3 تيمار تلقيح با Rhizophagus intraradices و Funneliformis mosseae و عدم تلقيح (شاهد) و 30 تكرار در هر تيمار انجام شد. عوامل مورفولوژيك مورد بررسي در گياه شامل درصد جوانه زني، وزن خشك اندام هوايي و ريشه، طول ريشه و ساقه و درصد زنده ماني بود. علاوهبر ميزان عناصر غذايي در گياه شامل فسفر، نيتروژن، پتاسيم، آهن، منگنز، روي، مس و منيزيم اندازه گيري و سپس مقدار پروتئين و كربن تعيين شد. نتايج آزمايشات نشان داد كه اگرچه تلقيح با قارچ مايكوريزا داراي اثر مثبت و افزايشي بر روي فاكتورهاي مورد مطالعه بوده است، اما قارچ R. intraradices نسبت به قارچ F. mosseae اثر افزايشي بيشتر و معنيداري بر فاكتورها داشت. به طوري كه در مورد بسياري از فاكتورها اين ميزان بيش از 3-2 برابر تيمار شاهد بود. در بين مولفه هاي رشد، ارتفاع ساقه (51 درصد)، جوانه زني (41 درصد) و زندهماني (45 درصد) بيشترين و طول ريشه كمترين افزايش را در مقايسه با تيمار شاهد داشتند. در حاليكه وزن خشك اندام‌هاي هوايي نيز در تيمار R. intraradices افزايش معنيداري نشان داد. در بين عناصر و تركيبات مغذي در گياه، نيتروژن (54 درصد)، فسفر (24 درصد) و پروتئين (55 درصد) بيشترين افزايش را نشان دادند. در اين بين عنصر كربن در تيمار قارچ R. intraradices همانند فسفر افزايش معني داري داشت (24 درصد) اما در تيمار F. mosseae نسبت به ساير عناصر كمترين افزايش (6/77 درصد) را داشت. بر اساس نتايج اين تحقيق توصيه مي شود كه بمنظور بهبود و افزايش عملكرد گونه هاي كاشته شده در عمليات احيا و اصلاح مراتع از قارچ R. intraradices استفاده شود.
چكيده لاتين :
Range Seeding (Pit-Seeding) is one of the necessities of rangeland improvement in most of the
semi-arid and temperate rangelands, which in many cases has not been very successful.
Improving the growth and establishment of plants in these operations is very important. For this
purpose, taking advantage of the coexistence of plants with arbuscular mycorrhiza fungi is one
of the most effective methods in meeting the nutritional needs of plants and reducing
environmental stresses such as drought stress. In order to investigate the effect of mycorrhiza
fungus on morphological characteristics and nutrients of Bromus tomentellus, this study was
conducted in the greenhouse and research farm of Malayer University. The experiment was
performed randomly with 3 inoculation treatments with Rhizophagus intraradices and
Funneliformis mosseae and no inoculation (control) and 30 replications in each treatment.
Morphological factors studied in the plant included germination percentage, shoot and root dry
weight, root and stem length and viability percentage. Nutrients included phosphorus, nitrogen,
potassium, iron, manganese, zinc, copper and magnesium of plants, as well as plant protein and
carbon were measured. The results showed that although inoculation with mycorrhiza had a
positive and increasing effect on the studied factors, R. intraradices had a more additive effect
on the factors than F. mosseae. So that for many factors, this increase was 2-3 times higher than
the control treatment. Among morphological indices, stem height (51%), germination
percentage (41%) and viability percentage (45%) had the highest and root length had the lowest
increase compared to the control treatment. Also among the elements and nutrients Nitrogen
(54%), phosphorus (24%) and protein (55%) showed the highest increase. Meanwhile, the
element carbon in the treatment of R. intraradices like phosphorus had a significant increase
(24%) but in the treatment of F. mosseae had the least increase compared to other elements
(6.77%). Based on the results of this study, it is recommended to use R. intraradices in order to
improve and increase the yield of planted species in rangeland rehabilitation and improvement
operations.
