كاربرد اطلاعات تشريح خاكرخ در برآورد كربن آلي خاك با استفاده از توابع انتقالي خاك

The Application of Soil Profile Information to Estimate the Soil Organic Carbon using Pedotransfer Functions

كربن آلي خاك يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي خاك بويژه از ديدگاه محيط زيستي مي‌باشد. به همين دليل مدل‌سازي و برآورد آن بسيار مد نظر قرار گرفته است. در مدل‌سازي‌ها، استفاده از توابع انتقالي خاك به عنوان رويكردي براي برآورد ويژگي‌هاي خاك با استفاده از داده‌هاي زوديافت از جايگاه مهمي در علوم خاك برخوردار مي‌باشد. اما متأسفانه در اين راستا به داده‌هاي ارزشمندي كه با كمترين هزينه و زمان در عمليات تشريح خاك‌رخ به دست مي‌آيند توجه چنداني نشده است. هدف از پژوهش كنوني تعيين اهميت اطلاعات تشريح خاك‌رخ در برآورد كربن آلي خاك با استفاده از توابع انتقالي مي‌باشد. براي اين منظور، 124 نمونه خاك گردآروي گرديد. فرآيند مدل‌سازي در سه حالت مختلف شامل داده‌هاي آزمايشگاهي، داده‌هاي تشريح خاك‌رخ و تلفيق داده‌هاي آزمايشگاهي و تشريح خاك‌رخ انجام شد. نتايج نشان دادند براساس داده‌هاي آزمايشگاهي، كربن آلي خاك با دو ويژگي درصد سيلت و كربنات كلسيم خاك با ضريب تبيين حدود 25 درصد (0/25=2R) رابطه معني‌دار دارد. در حالي كه دو ويژگي كروما و عمق افق ژنتيكي با ضريب تبيين حدود 65 درصد (0/65=2R) قادر به برآورد مقدار كربن آلي خاك هستند. در حالت تلفيق داده‌هاي آزمايشگاهي و تشريح خاك‌رخ، ضريب تبيين همچنان برابر با 65 درصد به‌دست آمد. اين نتايج گوياي آن است كه در حضور دو ويژگي عمق افق ژنتيكي و رنگ خاك، داده‌هاي آزمايشگاهي اثر معني‌داري در برآورد كربن آلي خاك ندارند. اين موضوع بيانگر اهميت و كارآيي قابل توجه داده‌هاي تشريح خاك‌رخ براي كاربرد در توابع انتقالي خاك نسبت به داده‌هاي آزمايشگاهي در اين منطقه مطالعاتي مي‌باشد.

Soil organic carbon (OC) is one of the most important soil properties, especially from an environmental point of view. For this reason, OC modeling and estimating has been highly considered. In modeling, application of pedotransfer functions to estimate soil properties from the other ones have an important place in soil science. Unfortunately, not much attention has been paid to the valuable data that are obtained with the least cost and time in the soil profile description. The aim of this study was to determine the importance of data that obtained from soil profile description to estimate the soil organic carbon in Dehgolan region in Kordestan Province. For this purpose, 30 pedons were excavated and described. Soil samples were collected from different horizons and soil properties such as texture, pH, EC, CCE and gypsum were determined. Modeling was performed in three scenario including laboratory data, data of soil profile description and application of laboratory and soil profile description data simultaneously. The results showed that based on laboratory data, soil organic carbon has a significant relationship with silt and CCE properties with a coefficient of determination about 25% (R2 = 0.25); While, the two soil profile description data of soil color (chroma) and genetic horizon with coefficients of determination about 65% (R2 = 0.65). With compilation of laboratory and soil profile description data the coefficient of determination was also obtained 65%. This level of accuracy clearly shows the value and importance of data related to the soil profile description data.