پيش تغليظ داروي ايماتينيب به روش ميكرواستخراج فاز مايع با استفاده از روش مايع-مايع پخشي با طراح كمومتري و اندازه‌گيري به روش كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا در مقادير ناچيز

Optimized preconcentration of Imatinib using dispersive liquid-liquid microextraction coupled with HPLC-UV

سابقه و هدف: ايماتينيب، به عنوان مهاركننده تيروزين كيناز، در درمان سرطان­هايي مانند لوسمي لنفوبلاستي استفاده مي­ شود. دوز داروهاي ضد سرطان نقش حياتي در بقاي بيماران دارد. به همين دليل، نمونه ­هاي پلاسما و ادرار بيمار بايد براي اطمينان از اطلاعات لازم در مورد سميت دارو به دست آيد. در اين مطالعه، كاربرد ميكرواستخراج مايع و مايع پراكنده و مايع پراكنشي براي استخراج مقدار ايماتينيب در نمونه ­هاي آبي قبل از تعيين كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا (HPLC) مورد ارزيابي قرار گرفت. روش بررسي: داروي هدف از نمونه­ هاي آبي با 11=pH (فاز دهنده) به يك حلال استخراج (n-octanol) در محلول پراكنده (استون) به عنوان يك فاز گيرنده استخراج شد كه در محلول نمونه پراكنده شد. به منظور دستيابي به كارايي بالاي استخراج، اثرات متغيرهاي مختلف بر بهره وري استخراج، با استفاده از روش تاگوچي مورد بررسي و بهينه سازي شد. متغيرها عبارت از pH فاز دهنده، نوع حلال استخراج، نوع حلال پراكنده، سرعت، زمان استخراج و دماي استخراج بودند. يافته ­ها: شرايط مطلوب آزمون عبارت از pH فاز دهنده (11)، نوع حلال استخراج (n-octanol)، نوع پراكنده (استون)، سرعت چرخش (50orpm)، زمان استخراج (45 دقيقه)، و درجه حرارت (65 درجه سانتي­گراد) بودند. نتيجه­ گيري: روش توسعه يافته ساده، سريع، حساس و مناسب براي تعيين مقدار رديابي ايماتينيب در نمونه­ هاي آبي است.

Background: Imatinib is an antineoplastic agent acting as a tyrosine kinase inhibitor to treat cancer such as lymphoblastic leukemia. The dosage of the anticancer drugs plays a critical role in the survival of the patients. For this reason, the patient's plasma and urine samples should be monitored to obtain the necessary information regarding the toxicity of the drug. In this study, the applicability of preconcentration and dispersive liquid-liquid microextraction for extraction of trace amount of Imatinib in aqueous samples, before a determination by High-Performance Liquid Chromatography (HPLC), was evaluated. Materials and methods: The targeted drug was extracted from an aqueous sample with pH= 11 (the donor phase) into an extraction solvent (n-octanol) in the dispersive solution (acetone) as an acceptor phase, which has been dispersed in the sample solution. Different variables on extraction efficiency were studied and optimized by chemometrics design and the Taguchi method. The variables were the donor phase's pH, type of extraction solvent, type of dispersive solvent, speed stirring, extraction time, and extraction temperature. Results: The optimum conditions of the test were as pH of donor phase:11, type of extraction solvent: n-octanol, type of dispersive solvent: acetone, speed stirring: 50orpm , extraction time: 45min, extraction temperature: 65 centigrade. Conclusion: The developed method was simple, rapid, sensitive, and suitable for determining trace amounts of Imatinib in aqueous samples.