تجلي بصري حوادث سياسي و اجتماعي قرون دوم تا چهارم هجري بر بناهاي تاريخي ( از نظرگاه سفرنامه هاي ابن فضلان و ابن بطوطه)

Visual manifestation of political and social events of the second to fourth centuries AH on historical buildings (from the point of view of Ibn Fazlan and Ibn Battuta travelogues)

سفرنامه­ ها يكي از مهم­ترين نوشته­ هاي كه درك ما از جهان پيرامون و گذشته را روشن مي­سازند. نگارش اين نوع اين آثار از گذشته ­هاي دور رايج بوده است. پس از ظهور اسلام و در نتيجه تشويق آموزه ­هاي ديني به سير و سفر با انگيزه­ هاي مذهبي، علمي، سياسي، نگارش سفرنامه­ ها رو به فزوني نهاد. سفرنامه ­هاي نگاشته شده حاصل مشاهدات و درك شخصي سفرنامه نويس از جهان پيرامونش است كه ديده و شنيده است. در قرون نخستين اسلامي شاهد ظهور سفرنامه نويسان متعددي هستيم كه امروزه آثارشان يكي از منابع مهم براي شناخت دقيق تحولاتي زماني و مكاني دورۀ آنهاست. ابن فضلان و ابن بطوطه نيز از جمله اين سفرنامه­ نويسان بودند كه بررسي آثارشان، آيينه­اي براي آگاهي از تحولات سياسي و اجتماعي است. پژوهش حاضر به روش توصيفي و تحليلي و با تكيه بر داده­هاي منابع كتابخانه­اي انجام شده است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با ديدگاهي تطبيقي به بررسي اين دو سفرنامه با تكيه بر مسائل مردم­ شناختي بپردازد. يافته ­هاي پژوهش حاكي از اين است كه يكي از مهم­ترين مضاميني كه در اين دو سفرنامه مورد توجه قرار گرفته است حوادث سياسي و اجتماعي قرن دوم تا چهارم هجري و تجلي آن در بناهاي تاريخي است. اهداف پژوهش: 1.شناخت خطوط كلي تحولات سياسي و اجتماعي قرن دوم تا چهارم هجري مندرجات سفرنامه­هاي ابن فضلان و ابن بطوطه. 2.بازشناسي تجلي بصري رويدادهاي سياسي و اجتماعي قرن دوم تا چهارم هجري در بناهاي تاريخي با تكيه بر سفرنامه ابن­فضلان و ابن­بطوطه. سؤالات پژوهش: 1.تحولات سياسي و اجتماعي دوم تا چهارم هجري چه بازتابي در سفرنامه ابن ­فضلان و ابن ­بطوطه داشته است؟ 2.تجلي تحولات سياسي و اجتماعي قرن دوم تا چهارم هجري بر بناهاي تاريخي چيست؟