ارائه مدل كارآفريني معلولين با رويكرد خلاقيت و خودشكوفايي با استفاده از روش نظريه داده‌بنياد

Providing the entrepreneurial model with a creativity and self-employment approach using grounded theory

از مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار بر كيفيت زندگي افراد داراي معلوليت جسمي داشتن شغلي مناسب است. لذا هدف اين پژوهش ارائه مدل كارآفريني معلولين جسمي-حركتي با رويكرد خلاقيت و خودشكوفايي بود. اين پژوهش توصيفي و با رويكرد آميختۀ متوالي-اكتشافي مي‌باشد. داده‌هاي پژوهش با استفاده از روش اسنادي-ميداني جمع‌آوري گرديد. در بخش كيفي، جهت شناسايي مؤلفه‌هاي پژوهش به مصاحبه با خبرگان دانشگاهي و مديران بخش‌هاي غيردولتي كه به روش هدفمند انتخاب گرديدند، پرداخته شد. نمونه‌آماري در بخش كمي شامل 306 نفر از اعضاي تحت پوشش انجمن‌هاي معلولين جسمي-حركتي بود كه به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب گرديدند. به‌منظور جمع‌آوري داده‌هاي اين بخش، پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده گرديد. جهت سنجش پايايي و روايي از ضريب آلفاي‌كرونباخ و ميانگين واريانس استخراجي استفاده گرديد كه به‌ترتيب براي تمامي ابعاد بالاي 0/852 و 0/54 بود. يافته‌ها نشان مي‌دهند شرايط ‌علي (آﻣﺎدﮔﻰ ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ، ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي كارآفريني و اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺤﻴﻂ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي كارآفريني) 1/%53 از تغييرات مقوله محوري (نگرش‌هاي رﻓﺘﺎري، نگرش‌هاي ﻛﺎرﮔﺰاران و نگرش‌هاي ﺳﺎﺧﺘﺎري) را پيش‌بيني مي‌كند. شرايط مداخله‌گر (ﺷﻴﻮه ﺗﻔﻜﺮ ﻣﺪﻳﺮان ﻋﺎﻟﻰ، آﮔﺎﻫﻰ از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ثبات مديريتي) و شرايط زمينه‌اي (ﭘﺎراداﻳﻢ ﻓﻜﺮي ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻰ، مسائل ساختاري فرايندي و ﻗﻮاﻧﻴﻦ‌وﻣﻘﺮرات) به‌ترتيب 10/7% و 4/%67 از تغييرات راهبردها (ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺮاﻳﻨﺪي، ارزش‌گذاري و آﮔﺎﻫﻰ‌ﺑﺨﺸﻰ كارآفريني) را پيش‌بيني مي‌كند. مقوله محوري 77/2% از تغييرات راهبردها و راهبردها نيز 73/2% از تغييرات پيامدها (خودشكوفايي، نوآوري و خلاقيت و تفكر مديران جديد) را پيش‌بيني مي‌كنند. لذا پيشنهاد به برگزاري كارگاه‌هاي تخصصي جهت اصلاح نگرش مديران عالي كشور در زمينه توانمندي‌هاي معلولان مي‌گردد تا زمينه حمايت از اقدامات كارآفرينانه آنان فراهم گردد.

One of the most important factors affecting the quality of physically disabled people’s life is having suitable jobs. Therefore, this study aimed to provide the entrepreneurial model of physically disabled people with a creativity and self-employment approach. This research is descriptive with a sequential-exploratory mixed approach. Research data were collected using field-documentation method. In qualitative section, to identify the components, interviews were conducted with academic experts and managers of non-governmental departments being selected purposefully. The statistical sample in quantitative part included 306 members covered by the associations of the physically disabled being selected by simple-random sampling. A researcher-made questionnaire was used to collect data. Cronbach's alpha coefficient and mean extraction variance were used to measure reliability and validity, which were above 0.852 and 0.54 for all dimensions, respectively. Findings show that causal-conditions (readiness for change, complexity of entrepreneurial processes and environmental requirements of entrepreneurial processes) predict 53.1% of changes in phenomena (behavioral attitudes, attitudes of brokers and structural attitudes). Intervening-conditions (top managers' thinking, knowledge of different tools and managerial stability) and contextual-conditions (public sector thinking paradigm, structural issues and regulations) predict 10.7% and 67.4% of changes in strategies (process changes, valuation and entrepreneurial awareness), respectively. Phenomena predict 77.2% of changes in strategies, and strategies 73.2% of changes of consequences (self-actualization, innovation and creativity and thinking of new managers). Therefore, holding specialized workshops to improve the attitude of the country's top managers in the field of abilities of the disabled people is suggested to support their entrepreneurial actions.