تبيين انديشه‌ي ابن سينا در باب «صفات الاهي»

Ibn Sina on “Divine Attributes”

در تاريخ تفكر بشري هيچ مسئله بنياديني به اندازه شناخت خدا كه جز به واسطه صفات الاهي امكان‌پذير نيست، بشر را به انديشه وادار نكرده است و پاسخ به اين مسئله مطالبه‌اي جدي از متفكران هر عصر، خصوصاً فلاسفه بوده است. در اين خصوص و در فكر ­فلسفي اسلامي، انديشه­ ي ابن­ سينا از امتيازات ويژه ­اي برخوردار است چراكه به عنوان تأثيرگذارترين و پايدارترين انديشه ­ها در حوزه فلسفه تحولات فكري عميقي را پس از خود سبب شده است. اين نوشتار كوشيده است تا با الگو قرار دادن اين فكر فلسفي در جغرافياي فكر شيعه، چگونگي رابطه آراء اين حكيم در محورهاي اساسي بحث اسماء و صفات الاهي يعني «عينيت ذات و صفات» و «اتحاد مفهومي صفات» را تبيين نمايد. يافته‌ي نهايي پژوهش اين حقيقت را مورد تأكيد قرار داده است كه در نظرگاه ابن سينا، «عينيت صفات با ذات» در حقيقت پايه و سنگ بناي نظريه «اتّحاد مفهومي صفات» بوده و ملازمه بين هر دو عنوان ضروري است؛ فلذا ابن­سينا بر اساس فهم دقيق از «عينيت ذات و صفات» و مبتني بر آن، اين نظريه اختصاصي خود را در «اتّحاد مفهومي صفات» مطرح ساخته است.

In the history of human thought, no fundamental issue has made man think as much as the knowledge of God, which is not possible except through His attributes, and the answer to which has been a serious demand of thinkers of every age, especially philosophers. In Islamic philosophical thought, Ibn Sina's thought, as the most influential and stable ideas in the field of philosophy, which has caused profound intellectual changes, has special advantages. This article has tried to explain the relationship between the geometry of this sage's opinions in the basic axes of the discussion of divine names and attributes, ie “objectivity of essence and attributes” and “conceptual unity of attributes” by modeling this philosophical thought in the geography of Shiite thought. The final finding of the research emphasizes the fact that in Ibn Sina's view, “objectivity of attributes with essence” is in fact the basis of the theory of “conceptual unio‎n of attributes” and the connection between the two titles is necessary; Therefore, Ibn Sina, based on an accurate understanding of the “objectivity of essence and attributes” and subsequently, has proposed this specific theory in the “conceptual unio‎n of attributes”.