نقدي بر ترجمه ابراهيم امين الشواربي از غزل دهم حافظ بر اساس نگره بازنويسانه لِفِوِر

ابراهيم امين الشواربي مصري، نخستين مترجم عربي است كه به گستره ترجمه غزليات حافظ گام نهاد و با «أغاني شيراز، غزليات حافظ الشيرازي»  بلندآوازه گرديد. اين اثر منثور كه در ترجمه برخي غزليات همچون غزل دهم، سرايشي منظوم نيز به همراه دارد، متأثر از محدوديت هايي است كه  آندره لِفِوِر ترجمه پژوه در نگره بازنويسي خود مطرح مي كند. وي در اين نگره، ترجمه را نوعي بازنويسي مي داند كه محدوديت هاي برون سيستمي و درون سيستمي؛ ايدئولوژي و سبك ادبي در آن مؤثر است. اين پژوهش با رويكرد توصيفي-تحليلي مي كوشد ترجمه عربي منظوم و منثور شواربي از غزل دهم حافظ را در ساية محدوديت هاي مورد نظر لفور بررسي نمايد. برآيند پاياني اين پژوهش، از يك سو نمايش تأثير محدوديت ايدئولوژي لفور در ترجمة شواربي است آن هم با نگرش عارفانه وي در بازنويسي اين غزل و معادل سازي نمادهاي خانقاهي؛ «پير»، «ميخانه»، «خرابات» و «خانة خمّار» و از سويي ديگر، بيانگر محدوديت سبك ادبي است كه شواربي را به بازنويسي مفهومي و دست كاري شده در آوا، موسيقي و صنايع ادبي مي كشاند. نمودهاي نگره لفور را مي‌توان در بازنويسي شواربي به شكل ترجمه جداگانه منظوم و منثور، افزايش و كاهش برخي واژگان، وارونه سازي در كاربرد ساختارها، شكل و جنس ضماير و وارونه‌سازي در تخلص يا حذف آن ديد. شواربي در بازنويسي خود هم متأثر از محدوديت‌هاي يادشده است و هم با گزينش استراتژي هايي ويژه، عاملي كنترل گر جلوه مي نمايد.