طراحي مدل بومي سرمايۀ اجتماعي براي پيشگيري از جرائم سايبري

زمينه و هدف: به‌موازات پيدايش و گسترش فناوري‌هاي نوين در زندگي روزمره، جوامع شاهد ظهور نسل جديدي از جرائم، بزهكاران و بزه‌ديدگان هستند و در اين راستا تأمين امنيّت شهروندان با ارتقاي سرمايۀ اجتماعي از اهميت بسزايي برخوردار است. هدف در اين پژوهش، طراحي مدل بومي سرمايۀ اجتماعي براي پيشگيري از جرائم سايبري است.روش: اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي و به لحاظ روش، توصيفي و از نظر نوع مطالعه، كيفي مبتني بر گرندد تئوري است. جامعۀ آماري تحقيق شامل نخبگان حوزۀ آسيب‌شناسي فضاي سايبري مي‌باشد كه با استفاده از نمونه‌گيري هدفمند و ضمن اشباع نظري، 44 نفر از متخصصان و بزهكاران سايبري انتخاب شد. از مصاحبۀ نيمه‌ساخت­ يافته به‌عنوان ابزار گردآوري داده‌ها استفاده شده و براي رسيدن به پايايي از اعتبار محتوا و از ديدگاه­هاي متخصصان و استادان و براي روايي از مقايسه‌هاي تحليلي استفاده شده است. در اين پژوهش، داده‌ها در سه مرحلۀ كدگذاري باز، محوري و انتخابي تجزيه‌وتحليل مي‌شود.يافته‌ها: در اين پژوهش، شش مؤلفه به‌عنوان شرايط علّي، سه مؤلفه به‌عنوان بسترساز زمينه‌اي، سه مؤلفه به‌عنوان شرايط مداخله‌گر، سه مؤلفه به‌عنوان پيامد، 9 مؤلفه به‌عنوان استراتژي شناسايي و بررسي شد. درنهايت، تدابير خانواده­ محور، ايجاد نشاط ملي و رضايتمندي، شفافيت در عملكرد كارگزاران، دروني كردن باورهاي ديني و... به‌عنوان سرمايۀ اجتماعي بومي مطرح مي‌شود.نتيجه‌گيري: نهادينه‌سازي اخلاق سايبري با تأكيد بر تقويت سرمايۀ اجتماعي در قبال تحولات ساختاري آن به‌واسطه الگوي ايراني اسلامي بسيار مهم و ضروري است.