آيين‌هاي عاشورايي در دوره سلجوقي: زمينه‌ها و فرصت‌هاي مانايي

با سقوط دولت آل بويه (حك.: 334-447 ه.ق.) و به قدرت رسيدن سلجوقيان (حك.: 431-590 ه.ق.) برگزاري آيين‌هاي عاشورايي، علي‌رغم سخت‌گيري‌هاي هيئت حاكمه در نيمه اول عصر سلجوقي، همچنان در ميان اماميه استمرار داشت، و در منابع تاريخي كم و بيش گزارش شده است. پژوهش حاضر به آيين‌هاي عاشورايي عصر سلجوقي، زمينه‌ها و فرصت‌هاي مانايي و برگزاري مراسم عاشورا، گونه‌هاي عزاداري امام حسين(ع)، عزاداري سنيان حنفي و شافعي، عزاداري زنان، مناقب‌خواني، مرثيه‌سرايي و تعزيه پرداخته است.‌ يافته‌هاي پژوهش با تكيه بر روش توصيفي‌تحليلي نشان مي‌دهد كه زمينه‌ها و فرصت‌هايي در دوره سلجوقي وجود داشته كه سبب مانايي آيين‌هاي عاشورايي بوده است. آيين‌هاي عاشورايي، و زمينه‌ها و فرصت‌هايي كه موجب استمرار اين آيين‌ها شده، هدف اين پژوهش است. آيين‌هاي عاشورايي در اين عصر خودجوش بوده است. هر زمان كه شيعيان اوضاع و احوال سياسي مناسب و فرصت مساعدي مي‌يافتند، در ايام محرم، به‌ويژه روز عاشورا، آيين‌هاي عزاداري مخصوص امام حسين(ع) برپا مي‌كردند. همان آيين‌هاي عاشورايي كه در عصر آل بويه وجود داشته، در اين دوره هم كمابيش استمرار داشته و منقطع نشده است.