ارزيابي خطر آبگرفتگي در سيستم‌هاي شهري با مدل مديريت سيلاب؛ مطالعه موردي منطقه 4 تهران

اهداف و زمينه‌ها: امروزه، بررسي رواناب شهري و خسارت‌هاي ناشي از سيل در طراحي‌ و ارزيابي شبكه‌ زهكشي شهري با استفاده از مدل‌هاي رايانه‌اي، از جايگاه خاصي برخوردار است. هدف از اين مطالعه، استفاده از مدل مديريت سيلاب براي شبيه‌سازي كمّي سيلاب ناشي از بارندگي منطقه ۴ تهران بود. روش‌شناسي: دو طرح از بهترين راهكارهاي مديريتي تحت سناريوي جوي باغچه، بام سبز و تركيب هر دو سناريو، به منظور كنترل رواناب منطقه ۴ شهر تهران با استفاده از مدل مديريت سيلاب بررسي و ميزان كارآيي آنها در كاهش حجم رواناب خروجي از حوضه، تحليل شد. حوضه بندي منطقه با توجه به توپوگرافي، شيب منطقه، جهت جريان آب، شيب كانال‌ها، موقعيت معابر اصلي و فرعي و موقعيت كانال‌ها انجام شد. يافته‌ها: با توجه به ابعاد كانال‌هاي اصلي شبكه جمع آوري آب‌هاي سطحي شهرداري منطقه ۴، شبكه ظرفيت انتقال دبي بيشينه با دوره بازگشت ۲ ساله را نداشت. سناريوي سوم (تركيب همزمان دو سناريوي اول و دوم) بيشترين تاثير را در كاهش عمق جريان و دبي جريان در كل شبكه جمع‌آوري آب سطحي داشت. حداكثر سرعت براي دوره بازگشت ۱۰ساله بدون راهكار مديريتي ۳/۷، براي سناريوي اول ۳/۲۹ (۹% كاهش)، سناريوي دوم ۳/۲۲ (۱۱% كاهش) و سناريوي سوم ۳/۱۱ (۱۲/۵% كاهش) متربرثانيه برآورد شد نتيجه‌گيري: سيستم زهكشي در جمع‌آوري رواناب موجود در منطقه ۴ شهرداري تهران كارآيي مناسبي ندارد. مدل مديريت سيلاب پاسخ هيدرولوژيك مناسب و نزديك به شرايط واقعي حوضه را شبيه سازي مي كند.