تحليل چندفركتالي بارش‌هاي روزانه ايستگاه‌هاي منتخب غرب-جنوب غرب ايران

بارش به‌عنوان يكي از متغيرترين پديده‌هاي هواشناختي به‌شمار مي‌رود كه نوسان‌هاي بسيار شديدي را در بُعد زمانيمكاني نشان مي‌دهد. چنين نوسان‌هايي در ساختار بارش، نتيجه تأثيرپذيري آن از فرايندهاي پيچيده‌ايي است كه در ميانمقياس، بزرگمقياس و مقياس محلي فعال‌اند. در اين مطالعه به‌منظور، شناسايي رفتار مقياسي و خصوصيات چندفركتالي سري زماني بارش روزانه در منطقه غربجنوب غرب ايران، تحليل فركتاليچندفركتالي نوسان‌هاي روندزدايي‌شده (DFA2, MFDFA2)، برروي سري زماني 6 ايستگاه سينوپتيك واقع در منطقه يادشده كه داراي آمار بلندمدت بودند، اجرا شد. نتايج حاصل ازDFA2  نشان داد كه دو نقطه تقاطع به‌ترتيب در 180 و 550 روز در سيگنال بارش وجود دارد، اين نقاط تقاطع به وجود سه رژيم مقياسي متفاوت در بارش منطقه موردمطالعه اشاره دارند. از سويي نتايج حاصل از MFDFA2 مشخص كرد كه نمايه هرست تعميم‌يافته (hq) با افزايش مقياس زماني بارش، همگرا شده‌اند، چنان‌كه اختلاف بين نوسان‌هاي كوچك  با نوسان‌هاي بزرگ  در سري‌هاي زماني كوچك مقياس بسيار بزرگ‌تر از سري‌هاي زماني بزرگمقياس است؛ بنابراين در كوچك مقياس، دوره‌هايي با نوسان بزرگ، به‌روشني از دوره‌هاي با نوسان‌هاي كوچك، قابل تشخيص‌اند. ساير خصوصيات چندفركتالي شامل كاهش hq ضمن افزايش مرتبه نوسان (q)، و غيرخطي‌بودن نمايه جرم  نسبت به q، دلالت بر ماهيت چندفركتالي، رفتار مقياسي چندگانه و حافظه غيرخطي سيگنال بارش ايستگاه‌ها مورد مطالعه دارند. خصوصيات تكينگي سيگنال بارش نيز نشان دادكه طيف تكينگي كل ايستگاه‌ها، نامتقارن بوده و داراي دُم‌هاي چپ بلند هستند كه چنين الگوي در طيف تكينگي، دلالت بر نقش غالب نوسان‌هاي بزرگ در ساختار چندفركتالي سيگنال بارش دارد. همچنين، پهناي طيف تكينگي نيز نشان مي‌دهد كه خاصيت چندفركتالي و شدت نوسان‌هاي بارشي در ايستگاه‌هاي خرم‌آباد، دزفول و كرمانشاه شديدتر از ايستگاه‌هاي آبادان، اهواز و سنندج است.