بررسي ارزش‌شناسانه «كرامت» در عرفان و فرهنگ اسلامي

معرفتي يا اقناعي‌بودن كرامات اوليا، مسئله‌اي است كه دانستنش بسياري از مشكلات فراروي عرفان عملي را حل مي‌كند. فروكاستن شناخت عارف به دارنده كرامات، به عرفان آسيب رسانده، و دامان معرفت را به نقل كرامات فروكاسته است. بررسي ارزش‌شناسانه كرامات در دوره‌هاي نخستين عرفان اسلامي، نبود تلازم ميان معرفت الاهي و صدور كرامت، نبود جايگاهي در ساحت زيرين دين براي كرامات، نوع نگرش صوفيان نامدار به كرامات به عنوان حجاب راه، نگاه طنزآميز آنها و مواجهه قرآن كريم و انبيا و امامان معصوم با اين مقوله محورهاي اساسي جستار پيش‌ رو در ارزش‌سنجي كرامات است. اين مقاله با بررسي توصيفي‌تحليلي محورهاي مذكور بر آن است كه كرامات، ارزش معرفتي ندارند و رخ‌دادن امر خارق عادت به دست سالك يا عارف به روند سلوك و قربش به حق، سرعت نمي‌بخشد و رخ‌ندادنش نيز خللي وارد نمي‌كند. دست آخر، قرآن كريم گرچه از خرق عادت پيامبران براي اقناع منكران يا اطمينان برخي پيروان آگاهي داده است، اما همواره مردم را به عقلانيت فرا مي‌خواند.