ارائه و پياده سازي الگوي تعيين نوع هواپيماي خلبانان مبتني بر فاكتورهاي آنتروپومتريك

A framework for determining pilots’ priorities using antropomethric charactristics

يكي از حوزه هاي مهم در بخش هاي صنعتي دنيا، انسان محوري در طراحي ها و تخصيص ها مي باشد. يكي از زمينه هاي اصلي علمي در اين مقوله، علم ارگونومي، آنتروپومتري و بيومكانيك شغلي بوده كه توجه زيادي را در اين عرصه به خود معطوف كرده است. به رغم سابقه بيش از 2 قرن از ظهور اين علوم در دنيا و پژوهش هاي متعدد انجام شده در اين زمينه، تاكنون حتي پژوهشي عمومي براي كاربست ظرفيت هاي اين علوم حياتي در عرصه هوانوردي ايران انجام نشده و يا در صورت انجام به ثبت نرسيده است. ازآنجاكه يكي از فاكتورهاي مهم موفقيت و كاهش سوانح پروازي، در نظرگرفتن تناسب فيزيكي خلبانان با فضاي داخلي كابين هواپيماي مربوطه است وليكن از شاخص ها و فاكتورهاي آنتروپومتريك در تعيين هواپيماي خلبانان در پژوهش هاي پيشين و محيط هاي عملياتي، غفلت شده و اولويت تعيين هواپيما و محل خدمتي خلبانان، تنها بر اساس معدل علمي و حداكثر تركيب معدل علمي و عملي صورت مي پذيرد، لذا در اين پژوهش تلاش شده است كه با رويكردي تركيبي از شاخص هاي يادشده و فاكتورهاي آنتروپومتريك در يك مسيله واقعي، ضمن رفع شكاف پژوهشي يادشده به حل مسيله تعيين اولويت خلبانان براي يك هواپيماي منتخب پرداخته شود. براي رسيدن به اين هدف، ابتدا تلاش مي شود با مروري بر مباني و پيشينه پژوهش هاي انجام شده در اين حوزه در دنيا، شاخص هاي موثر انتخاب شده و سپس با بررسي استانداردهاي مرتبط با وضعيت حداقلي و حداكثري قابل پذيرش اين شاخص ها براي تعدادي هواپيماي منتخب مشخص گرديده است.

Anthropocentricism in designs and specialties is one of the most significant domains in the industrial sectors all over the world. Some of the main scientific fields in this category are ergonomics, anthropometry, and biomechanics. Despite the history of more than two centuries of the emergence of these sciences in the world and the numerous studies conducted in these fields, no general study has been carried out or recorded until now to apply capacities of these vital sciences to the subject of Iranian aviation. The priority of determining the aircraft and the place of service of the pilots is based only on the scientific Grade Point Average (GPA) and at most the combination of scientific and practical GPA. Thus, in this study, for the first time, an attempt has been made to solve the problem of determining the priority of pilots for a selected aircraft by taking a combination of the aforementioned indicators and anthropometric factors in a real issue while eliminating the mentioned research gap. To achieve this goal, we first try to review the basics and background of research conducted in this area in the world, selected effective indicator, and then by examining the standards associated with the minimum and maximum acceptable status of these indicators have been recognized for a number of selected aircrafts. Since the issue of pilots’ priorities for the selected aircraft (and other aircrafts) is a multi-criteria issue, solving problems in this area is done with the help of Multiple Attribute Decision Making (MADM) science using the selected techniques of this field (Electre & Shanon’s entropy) in an attempt to deal with pilots’ priorities in a real case. In the end, research and practical suggestions for use in aviation training centers are presented.