تأثير تمرين‌هاي توان‌بخشي شناختي، تمرين بدني و تمرين‌هاي تركيبي بر توجه پايدار، انتخابي و انتقالي كودكان داراي اختلال نقص توجه و بيش‌فعالي

اهداف: نقص توجه / بيش‌فعالي يكي از رايج‌ترين اختلالات عصبي در دوران كودكي است. هدف پژوهش حاضر بررسي تأثير تمرين‌هاي توان‌بخشي شناختي، تمرين بدني و تمرين‌هاي تركيبي بر توجه پايدار، انتخابي و انتقالي كودكان بيش‌فعال است.مواد و روش ها: نوع پژوهش، نيمه‌تجربي با طرح پيش‌آزمون پس‌آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري شامل كليه كودكان دختردوره ابتدايي مدارس شهر يزد با اختلال نقص توجه / بيش‌فعالي بودند. شركت‌كنندگان پژوهش شامل 40 كودك 9 تا 12 سال بودند كه به ‌صورت تصادفي در چهار گروه تمرين‌هاي توان‌بخشي شناختي، تمرين بدني، تمرين‌هاي تركيبي (بدني شناختي) و گروه كنترل قرار گرفتند. از پرسش‌نامه كانرز (فرم معلمان) جهت ارزيابي اوليه كودكان، از آزمون هوشي گوديناف هريس جهت همسان‌سازي نمره هوشي شركت‌كنندگان، آزمون عملكرد پيوسته ديداري و شنيداري، به‌ منظور سنجش نگهداري توجه، مراقبت، گوش‌به‌زنگ بودن و توجه متمركز، براي سنجش توجه انتقالي از آزمون دسته‌بندي كارت ويسكانسين، همچنين براي سنجش توجه انتخابي از آزمون استروپ استفاده شد. برنامه توان‌بخشي شناختي مورداستفاده اين پژوهش نرم‌افزار مغز من بود. شركت‌كنندگان به مدت 16 جلسه (هر جلسه به مدت 60 دقيقه) به تمرين پرداختند. پس‌آزمون 24 و 72 ساعت بعد اجرا شد. به‌ منظور تحليل داده‌ها از آزمون آناليز كوواريانس و روش آماري آنكووا يك‌طرفه استفاده شد. كليه تحليل‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 20، در سطح معناداري 0/05 P انجام شد. يافته ها: نتايج تحليل كوواريانس نشان داد كه توجه پايدار، انتخابي و انتقالي گروه تمرين تركيبي (توان‌بخشي بدني) به‌ طور معناداري خطاي كمتري نسبت به گروه‌هاي ديگر داشت. در متغير پاسخ حذف، ميانگين امتياز پاسخ حذف در كودكان گروه تمرين تركيبي به ‌طور معناداري كمتر از گروه كنترل بوده است (0/05 P). نتيجه گيري: به‌ طور كلي نتايج اين پژوهش نشان داد كه توان‌بخشي شناختي و تمرين بدني مي‌توانند موجب بهبود توجه در كودكان مبتلابه اختلال بيش‌فعالي شوند. همچنين تركيب تمرين بدني با تمرين‌هاي توان‌بخشي منجر به بهبود انواع توجه در كودكان مبتلابه بيش‌فعالي مي‌شود.