توصيف و تبيين تحولات ساختار فضايي لجستيك و عوامل مؤثر بر آن در منطقه كلان‌شهري تهران

هدف از پژوهش حاضر بررسي ‏و تحليل ساختار ‏فضايي لجستيك در بستر منطقه ‏كلان‌شهري تهران‏ طي بازۀ زماني 1365 ـ 1390 بود. دستيابي به هدف مد نظر مي‏تواند به درك بهتر برنامه‏ريزي فضايي و مطالعات آمايش سرزمين ناشي از فعاليت‏هاي لجستيك كمك بسزايي كند. روش اين پژوهش از نوع توصيفي‌ـ تحليلي است و براي دستيابي به اهداف مد نظر پژوهش از 3 دسته روش تحليلي شامل شاخص‏هاي بررسي تغييرات تعداد، ميزان رشد، و همچنين بررسي ميزان نسبي تغييرات تراكم جمعيت شاغل در بخش لجستيك استفاده شد. نيز روش‏هاي تحليلي سنجش ميزان تمركز فضايي، از قبيل ضريب جيني و خودهمبستگي فضايي و در نهايت رگرسيون چندگانه، به منظور برآورد همبستگي عوامل مؤثر بر توزيع ‏فضايي شاغلان لجستيك (متغير مستقل) به كار رفت. نتايج تحليل نشان داد از سال 1365 تا 1390 الگوي فضايي ‏لجستيك در منطقه كلان‌شهري تهران متمركز و متشكل از خوشه‏ لجستيكي كلان‌شهر تهران بوده است و روند تحولات ساختار‏ فضايي نشان‏دهنده تمركززدايي جمعيت شاغل در بخش لجستيك از كلان‌شهر تهران و متمركز شدن جمعيت شاغل در محورهاي غربي و جنوب غربي منطقه پيراموني است. از سال 1365 تا 1375، از ميان عوامل عيني مؤثر بر الگوهاي فضايي لجستيك مناطق كلان‌شهري، توزيع فضايي جمعيت شاغل در بخش لجستيك همبستگي بالاتري با توزيع فضايي جمعيت و نيروي كار داشته است؛ بدين ترتيب كه هر چه تعداد و تراكم جمعيت و نيروي كار قلمرو جغرافيايي بالاتر رفته جمعيت شاغل در بخش لجستيك نيز افزايش يافته است. درحالي‌كه در بازۀ زماني 1385 ـ 1390 توزيع فضايي شاغلان در بخش لجستيك با توزيع فضايي جمعيت و ميزان سواد همبستگي بيشتري پيدا كرده‌اند.