اثرات تنش خشكي و ريزگرد بر عملكرد و برخي خصوصيات فيزيولوژيك در گياه سويا (Glysin max L.)

خشك سالي هاي اخير علاوه بر ايجاد تنش خشكي موجب بروز پديده ريزگرد بويژه در غرب كشور شده است. تأثير تنش خشكي و ريزگرد بر خصوصيات فيزيولوژيك گياه سويا (Glysin max L.) رقم كوثر در آزمايشي بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي به صورت كرت هاي خرد شده با 4 تكرار در كشت تابستانه طي دو سال مورد بررسي قرار گرفت. تنش خشكي از طريق آبياري پس از 60 (آبياري مطلوب)، 90 و 120 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس الف به عنوان عامل اصلي و پاشش ريزگرد در سه سطح عدم كاربرد (شاهد) و كاربرد 50 و 100 ميلي گرم در متر مكعب هوا به صورت شبيه سازي در كرت هاي فرعي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه تنش خشكي شديد موجب كاهش معني دار ميزان كلروفيل هاي a وb ، كاتالااز اندام هوائي و ريشه، ميزان نور كف سايه انداز، محتوي نسبي آب برگ پرچم، ارتفاع بوته، اجزاي عملكرد دانه و عملكرد دانه (از 2653 به 1167 كيلوگرم در هكتار) نسبت به تيمار شاهد شد، ولي تنش خشكي شديد قندهاي محلول، پرولين، پراكسيداز اندام هوائي و ريشه و درجه حرارت برگ (از 18.4 به 27.6 درجه سانتي گراد) را به طور معني داري افزايش داد. اگرچه اثر ريزگرد بر هيچ يك از صفات معني دار نشد، ليكن با افزايش غلظت ريزگرد بطور خطي از عملكرد دانه كاسته و بر محتوي پرولين افزوده شد. در مجموع چنين استنباط شد كه تنش خشكي توليد سويا را كاهش معني داري داد، ليكن نشست كم ريزگرد روي برگ هاي سويا به دليل مومي بودن برگ ها آسيب جدي به سيستم فتوسنتزي گياه و در نهايت توليد دانه وارد ننمود.