بررسي خصوصيات فيزيولوژيكي وكيفي ارقام كلزا در شرايط قطع آبياري و تغيير تاريخ كاشت

اين آزمايش به صورت اسپيلت پلات فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار به مدت دو سال (95-1394 و96-1395) ، در منطقه كرج اجرا شد. آبياري شامل آبياري معمول (آبياري پس از 80 ميلي متر تبخيراز تشت تبخير كلاس A) و قطع آبياري از مرحله خورجين دهي به بعد در كرت هاي اصلي و تاريخ كاشت شامل پنجم مهر ماه و پنجم آبان ماه و ارقام كلزا شامل تاسيلو، الويس، نپتون و اوكاپي (شاهد) به صورت فاكتوريل در كرت هاي فرعي قرار گرفتند. بر اساس نتايج بدست آمده، بيشترين ميزان كلروفيل در هر دو تاريخ كاشت (پنجم مهرماه و پنجم آبان ماه) به ترتيب با مقادير 1.59 و 1.88 ميلي گرم بر گرم وزن تر برگ و تحت شرايط آبياري معمول به رقم الويس اختصاص يافت. نتايج نشان داد قطع آبياري موجب افزايش ميزان پرولين برگ و نشت يوني ارقام مورد مطالعه گرديد در حالي كه محتواي نسبي آب برگ كاهش يافت. رقم الويس بيشترين عملكرد دانه را در تاريخ زودتر (پنجم مهرماه) و در آبياري معمول با ميانگين 3346.67 كيلوگرم در هكتار به خود اختصاص داد. بيشترين درصد و عملكرد روغن به ترتيب 45 درصد و 1349 كيلوگرم از رقم الويس در سال اول و در شرايط آبياري نرمال و كمترين مقدار اين صفات در تاريخ كاشت پنجم مهرماه از رقم تاسيلو در شرايط قطع آبياري حاصل شد. بيشترين مقدار اسيدلينولنيك، اسيداستاريك، اسيداروسيك و گلوكوزينولات دانه بترتيب معادل 5.9 ، 3.36 ،0.34، 32.78 درصد در شرايط قطع آبياري و تاريخ كاشت ديرتر (پنجم آبان ماه) به دست آمد. رقم الويس از نظر محتواي كلروفيل، درصد روغن و اسيدهاي چرب بيشتر و گلوكوزينولات دانه كمتر كه به عنوان معيارهاي مهم و سودمند براي تحمل به تنش كم آبي گياه كلزا محسوب مي شوند، نسبت به ساير ارقام برتر بود.