اثرات كودهاي آلي و شيميايي بر خصوصيات كمي و كيفي اسانس گياه دارويي بادرنجبويه (Melissa officinalis L.)

در اين تحقيق اثرگذاري كودهاي آلي (اسبي، گوسفندي، گاوي، مرغي و ورمي‌كمپوست) و كود كامل شيمياييNPK (20-20-20) بر ميزان توليد اسانس و تركيبات مؤثره اسانس گياه دارويي بادرنجبويه در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در سال‌هاي زراعي 1398 و 1399 بررسي شد. بيشترين ميزان اسانس (1.2-1.1 درصد) متعلق به تيمار كود كامل شيميايي NPKبود، ليكن مشاهده گرديد كه كودهاي مرغي و ورمي‌كمپوست از لحاظ توليد اسانس در گروه مشابه با اين كود قرار گرفتند. در اغلب موارد مشاهده شد كه بيشترين مقادير تركيبات غالب اسانس از جمله ميرسن، فلاندرن، لينالول، ليمونن، سيسبتااوسيمن، سيترونلال، ايزومنتون، نرول، سيترونلول، نرال، ژرانيول، ژرانيال، ژرانيل استات، ايكاريوفيلن و كاريوفيلن اكسايد در گياهان تحت تيمار با كود مرغي و ورمي‌كمپوست بوجود آمد. سه تركيب سيترونلال، سيترونلول و ژرانيل استات از دسته مونوترپن‌هاي غيرحلقوي در تيمارهاي مختلف بيش از 60 درصد اسانس را به خود اختصاص دادند. در هر دو سال انجام اين تحقيق مشخص گرديد كه بالاترين ضرايب همبستگي بوجود آمده بين اسانس با مواد مؤثره لينالول، ليمونن، سيترونلول، ژرانيال و ژرانيل استات وجود داشت. به نظر مي‌رسد كودهاي آلي به دليل افزايش جذب و تحليل مواد غذايي، مقدار و تركيبات اسانس را افزايش دادند.