ساختار عاملي و اعتباريابي نسخه‌ي فارسي پرسشنامه بار شناختي

نظريه ‌ي بار شناختي يكي از قويترين چارچوب ‌هاي پژوهشي در مطالعات تربيتي است. مسئله‌ي عمده در اين چارچوب توسعه ‌ي ابزاري مناسب براي اندازه ‌گيري بار شناختي است. از اين رو هدف پژوهش حاضر، بررسي پايايي و اعتبار پرسشنامه ‌ي بار شناختي بود كه توسط كلپش، اشميتز و سيوفرت (2017) طراحي شده است. به همين منظور، پرسشنامه‌ ي مذكور بر روي 206 دانش‌ آموز دختر پايه‌ ي هفتم و هشتم، اجراء شد، كه در آن دانش‌ آموزان ميزان بار درونزاد، برونزاد و مطلوبِ تكاليف يادگيري مختلف را بر روي مقياس 7 درجه‌ اي، درجه ‌بندي كردند. جهت بررسي پايايي ابزار، از آلفاي كرونباخ و براي بررسي اعتبار از آزمون t استفاده و كيفيت پاسخ ‌هاي افراد در تكاليف مختلف با يكديگر مقايسه گرديد. تحليل عاملي تأييدي نيز با استفاده از نرم افزار ليزرل8.80 به منظور بررسي ساختار عاملي پرسشنامه انجام شد. يافته ‌ها نشان داد كه پرسشنامه ‌ي مذكور، از پايايي و اعتبار مناسبي براي سنجش انواع مختلف بار شناختي برخوردار است. نتايج تحليل عاملي تأييدي نيز يك مدل ساختاري سه عاملي را نشان داد كه شاخص ‌هاي تناسب آن مطابقت مطلوبي با داده ‌ها داشته و ساختار سه عاملي پرسشنامه بار شناختي را تأييد مي‌ كند. از اين رو، اين پرسشنامه مي ‌تواند ابزار مناسبي جهت اندازه‌ گيري انواع مختلف بار شناختي در دانش‌ آموزان پايه‌ ي هفتم و هشتم به شمار آيد.