بررسي و مقايسه فيتوشيميايي تركيبات طبيعي موجود در اسانس و عصارۀ گياه دارويي Epilobium hirsutum L. به روش‌هاي مختلف كروماتوگرافي و طيف سنجي

جنسEpilobium  در طب سنتي داراي خواص دارويي ضد التهابي، ضد اكسيداني، ضد ميكروبي، ضد توموري، ضد درد و ضد آندروژنيك مي‌باشد. در اين تحقيق اندام‌هاي هوايي گونه بيد علفي كركي Epilobium hirsutum L. در مرحلۀ گلدهي از ارتفاعات البرز مركزي استان مازندران، بين سياه بيشه و پل زنگوله در تاريخ 28 تيرماه 1396 جمع آوري و از نظر تركيبات موثرۀ فرار در اسانس و تركيبات طبيعي موجود در عصاره مورد بررسي فيتوشيميايي قرار گرفت. اسانس اين گياه به روش تقطير با آب با ستفاده از دستگاه كلونجر استخراج و توسط دستگاه كروماتوگرافي گازي كوپل شده با طيف سنج جرمي (GCMS) مورد ارزيابي كيفي و كمي قرار گرفت. نتايج نشان داد در اسانس اين گياه عمده‌ترين تركيبات مربوط به آلفا پينن با مقدار 65/21 درصد، دلتاكادينن (29/15 درصد) و 1و8 سينئول (24/12 درصد) بوده است. ترپن‌هاي هيدروكربني بيشترين غلظت را در روغن اسانسي اين گياه به خود اختصاص داده بودند. تركيب طبيعي موجود در عصارۀ گياه E. hirsutum توسط تكنيك‌هاي كروماتوگرافي ستوني، صفحه‌اي و لايۀ نازك (TLC) خالص‌سازي و در نتيجه يك تركيب طبيعي به نام اِپي گالو كاتچين گالات از عصارۀ اين گياه استخراج و توسط تكنيك‌هاي طيف‌ سنجي CNMR13، HNMR1 و DEPT شناسايي و تعيين ساختار مولكولي شد. عصارة گياه، به روش خيساندن در حلال استخراج و از لحاظ وجود تركيبات فلاونوئيدي (روش شينودا)، تانني (معرف فريك كلرايد)، آلكالوئيدي (تست ماير)، گليكوزيدي (روش كلر كيلياني) و ساپونيني (روش فورث) مورد بررسي فيتوشيميايي قرار گرفت. درنتيجه وجود تركيبات طبيعيِ فلاونوئيدي (ايجاد رنگ قرمز)، آلكالوئيدي (تشكيل رسوب زرد)، كاتكول تانن‌ها (رنگ سبز تيره)، ساپونين (لاي‌ اي كفي پايدار) و گليكوزيدي (ايجاد لايه سبزآبي) در عصارۀ اين گياه اثبات شد.