بررسي فيتوشيميايي اسانس و اثر تيمارهاي مختلف بر شكستن خواب و تحريك جوانه‌زني بذر .Salvia sahendica Boiss. Buhse

مريم گلي سهندي (Salvia sahendica Boiss. Buhse) گونه اي انحصاري از خانواده نعناعيان است كه در دامنه ارتفاعات سهند در استان آذربايجان شرقي رويش دارد. اين گياه داراي اثرات ضد ميكروبي، آنتي اكسيدانتي و ضد تشنج مي باشد. هدف از اين آزمايش  با هدف ارزيابي كميت و كيفيت اسانس و تاثير تيمارهاي مختلف بر درصد و سرعت جوانه زني گونه مريم گلي سهندي به دليل پايين بودن درصد جوانه زني بذور گياه انجام گرفت. اندام هوايي اين گياه در مرحله تمام گل در تابستان سال 1391 از رويشگاه كسايي تبريز جمع آوري و اسانس آن به روش كلونجر بدست آمد و آناليز اسانس با دستگاه GC/MS انجام شد و آزمايش آزمون بذر نيز بر پايه طرح كاملاً تصادفي در 4 تكرار انجام شد. تيمارها شامل هورمون جيبرلين در سه سطح غلظت (100، 150 و 200 پي پي ام)، سه سطح زمان شستشو (12، 24 و 48 ساعت)، سرمادهي در سه سطح مدت زمان (24، 48 و 72 ساعت) و تيمار مغناطيس 50 و 130 ميلي تسلا (به‌مدت 5، 10، 20، 25 و 30 دقيقه) و شاهد بوده است. مطابق نتايج بازده اسانس اين گونه 0.8 درصد وزني بدست آمد و وجود 23 تركيب از جمله ترنس متا منتا2و8 دين، اسپاتولنول، آلفا پينن، 1 و 8 سينئول، باي سيكلوجرماكرن و بتا پينن در اجزاي اسانس اين گياه به اثبات رسيد. نتايج آزمون بذر نيز نشان داد كه بذور تحت تيمار 100 پي پي ام جيبرلين داراي بالاترين ميزان درصد جوانه زني (47 درصد) و بذور تحت تيمار مغناطيس 130 ميلي تسلا به مدت 20 دقيقه بالاترين ميزان سرعت جوانه زني (5.83) را در اين گونه دارويي نسبت به شاهد (16درصد) و (1.99 درصد) داشتند. نتايج حاكي از اين است كه بذر اين گونه داراي خواب فيزيولوژيك بوده و با تيمارهاي مختلف به طور معني داري مي توان درصد و سرعت جوانه زني آن را افزايش داد.