ارزيابي و مقايسه فعاليت آنتي‌اكسيداني، محتواي فنل و فلاونوئيد عصاره گياه ‌دارويي Artemisia annua L. تحت تاثير روش‌هاي مختلف خشك‌كردن

خشك‌كردن يكي از مهم‌ترين فرآيندهاي پس از برداشت گياهان دارويي است. در اين تحقيق جهت مطالعه تاثير روش‌هاي مختلف خشك‌كردن بر فعاليت آنتي اكسيداني و فيتوشيميايي سرشاخه‌هاي گلدار و برگ‌هاي درمنه‌خزري، آزمايشي بر پايه طرح كاملا تصادفي با چهار تيمار و ده تكرار در دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري‌ در سال 1398 اجرا شد. اندام‌هاي‌هوايي گياه درمنه‌خزري در دي ماه از رويشگاه طبيعي از منطقه شيرگاه مازندران (ارتفاع 238 متر از سطح دريا‌) تهيه شد. بخش‌هاي مختلف گياه با استفاده از چهار روش سايه‌–‌آفتاب، آون (دماي 45 درجه سانتي‌گراد)، حرارت غير‌مستقيم (دماي 2832 درجه‌سانتي‌گراد) و ماكروويو‌، توان 520 وات خشك شدند. استخراج عصاره به روش خيساندن با متانول صورت گرفت. در مرحله اول آزمايش فعاليت آنتي‌اكسيداني (DPPH)، فنل‌كل (فولين سيوكالتو) و فلاونوئيد (آلومينيوم‌كلريد) تمام نمونه‌ها مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد تفاوت معني‌داري بين روش‌هاي مختلف خشك‌كردن وجود دارد. بالاترين محتواي آنتي‌اكسيدان‌كل در سرشاخه‌هاي گلدار (92/70 درصد) وبرگ (66/70 درصد) در تيمار حرارت غير‌مستقيم مشاهده گرديد. بيش‌ترين ميزان فنل‌كل (به‌ترتيب 56/2و 09/3 ميلي‌گرم گاليك‌اسيد در 100 گرم ماده خشك) متعلق به نمونه خشك شده توسط روش‌هاي سايهآفتاب و حرارت غير‌مستقيم بود. بالاترين ميزان فلاونوئيد‌كل (به‌ترتيب 45/1 و 73/3 ميلي‌گرم كوئرستين در100 گرم ماده خشك) مربوط به نمونه حرارت غير‌مستقيم و ماكروويو بود. كم‌ترين ميزان فنل، فلاونوئيد و فعاليت آنتي‌اكسيداني سرشاخه‌هاي‌گلدار و برگ در نمونه‌هاي خشك شده در آون با دماي 45 درجه مشاهده شد. در مرحله دوم آزمايش، بهترين نمونه از نظر فعاليت آنتي‌اكسيداني، فنل و فلاونوئيد انتخاب شده و خصوصيات آن توسط كروماتوگرافي بررسي شد. بيشترين تركيب موجود در عصاره شامل Arteannuic acid (63/15درصد) بود. به‌طور كلي خشك‌كردن به روش حرارت غيرمستقيم باعث حفظ تركيبات آنتي اكسيداني شده و روش هاي ديگر ممكن است باعث كاهش و يا حتي تخريب اين‌گونه تركيبات شوند.