مطالعۀ جامعه‌شناختي تحول الگوهاي عشق‌ورزي در ميان ساكنان متأهل شهر اردبيل (1398)

مقالۀ حاضر به مطالعۀ تحول الگوهاي عشق‌ورزي در روابط انساني پرداخته است. تغيير در ابعاد اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و سياسي در جامعۀ ايران در دهه‌هاي اخير سبب شده است كه تحول اساسي در الگوهاي عشق‌ورزي افراد، حتي در صميمي‌ترين شكل آن روي دهد. اين پژوهش كيفي بوده و از روش نظريۀ داده‌بنياد (گراندد تئوري) در آن استفاده ‌شده است. شيوۀ گردآوري داده‌ها نيز مطالعۀ اسناد و مصاحبه‌هاي عميق اكتشافي با 41 نفر از افراد متأهل بود كه روايت‌هاي آن‌ها در عشق‌ورزي تحليل شد. روايي اين پژوهش را مصاحبه‌شوندگان و سپس استادان متخصص بررسي و تأييد كردند. براي تحليل داده‌ها از روش مقايسۀ مستمر طي مرحلۀ كدگذاري باز، محوري و انتخابي استفاده شد. نتايج پژوهش براساس پنج محور كه عامل اصلي تحول الگوي عشق‌ورزي هستند ارزيابي و در سه فرايند تحليل ‌شدند. تجزيه‌وتحليل داده‌ها نشان مي‌دهد عوامل اشاعۀ مدرنيسم، توسعۀ فناوري، فردي‌شدن، سنت‌گريزي و بالارفتن ميزان تحصيلات، همچنين عوامل مداخله‌گر تنوع‌طلبي و افزايش اوقات فراغت و شرايط زمينه‌اي شهرنشيني و گسترش فضاي مجازي بر پديدۀ هسته‌اي تكه‌تكه‌شدن عشق و متعاقب آن بر دگرگوني كردارها و تحول عشق‌ورزي تأثير گذاشته‌اند و سبب دگرگوني خانوادۀ ايراني و شكل‌گيري شكل‌هاي جديدي از روابط شده‌اند. در فرايند پژوهش 9 الگوي متفاوت عشق‌ورزي شناسايي شدند كه عبارت‌اند از: عشق‌ورزي سنتي (پشت‌صحنه‌اي، مردسالارانه)، عشق‌ورزي رمانتيك، عشق‌ورزي دوستانه، عشق‌ورزي واقع‌گرايانه، عشق‌ورزي شهواني، عشق‌ورزي فداكارانه، عشق‌ورزي ناب، عشق‌ورزي بازيگرانه و عشق‌ورزي سيال.