تحليل و پهنه بندي مخاطره سيل مطالعه موردي: حوضه آبخيز طالقان

سيل يكي از مخاطرات طبيعي است كه هر ساله خسارات مالي و جاني فراواني را به‌دنبال دارد. نقشه‌هاي پهنه‌بندي سيلاب،حاوي اطلاعات پايه و مهم در مطالعات طرح‌هاي عمراني  دنيا مي‌باشند و قبل از هر‌گونه سرمايه‌گذاري و يا اجراي طرح‌هاي توسعه، بررسي آن در دستور كار سازمان‌هاي ذي‌ربط قرار دارد. رودخانه طالقان طي ساليان متمادي با بروز سيلاب‌هاي متعددي مواجه بوده است.  اما تاكنون مطالعات جامعي در اين ارتباط صورت نگرفته است. با توجه به اينكه  بـدون توجه به مخاطره سيل، سكونتگاه‌هاي چندي در حاشيه شاخه‌هاي فرعي و اصلي رودخانه احداث گرديده و حتي شـهرك طالقـان اصـلي‌تـرين استقرارگاه جمعيتي در منطقه در حاشيه آن قرار دارد، همچنين ساخت و ساز بناهـاي مسـكوني و تجاري در حاشـيه رودخانـه رو به گسترش است پـژوهش حاضر به‌دنبال اين است تا  بـا هـدف تعيـين پهنـه‌هـاي با خطر سيل‌گيري در محدوده حوضه آبخيز طالقان به تعيين مناطقي كه بيشترين آسيب از خطر سيل دارند،  پرداخته و با اسـتفاده از نـرم‌افـزار ARC GIS اين اراضي را به‌صورت نقشه پهنه‌بندي مشخص نمايد. تهيه نقشه پهنه‌بندي خطر سيل با استفاده از روش FuzzyVIKOR و با تعيين وزن از طريق critic براي 7 معيار مؤثر در ارزيابي پهنه‌هاي سيل‌گير شامل: ارتفاع از سطح دريا، شيب، جهات شيب، كاربري اراضي، زمين‌شناسي، فاصله از آبراهه و ميانگين بارش، انجام شد. نتايج اين پژوهش كه در پنج طبقه تهيه گرديده است، نشان مي‌دهد 83 درصد از كل مساحت حوضه شامل پهنه‌هاي بي‌خطر يا با خطر كم مي‌باشد. اما 17 درصد از اراضي آن، داراي خطر سيل‌گيري متوسط و بالا هستند كه شامل عرصه‌هاي اطراف آبراهه اصلي و آبراهه‌هاي فرعي با كاربري‌هاي مسكوني و كشاورزي در حوضه مي‌باشند. بنابراين لزوم رعايت حريم رودخانه طالقان در اراضي پست با شيب كم و متوسط، در توسعه كاربري‌هاي شهري روستايي منطقه، به منظور كاهش آسيب‌هاي ناشي از سيل، بايد اجرايي گردد.