مطالعه جامعه‌شناختي رابطه بين آنومي و نگرش به سبك زندگي نامناسب در فضاي مجازي (موردمطالعه: شهروندان 18 تا 64 سال شهر يزد)

يكي از ابزارهاي مهمي كه در دهه­هاي اخير نقش بسيار مهمي در تغيير شيوه زندگي افراد داشته است، تكنولوژي­هاي جديد ارتباطي، همچون رسانه­ها و شبكه­هاي مجازي بوده كه توانسته سبك زندگي افراد را دچار تغيير و تحول و ديدگاه افراد را كاملاً تحت‌الشعاع خود قرار دهند. هدف پژوهش بررسي رابطه بين آنومي و نگرش به سبك زندگي نامناسب در فضاي مجازي در بين شهروندان يزدي است؛ كه براي رسيدن به اهداف پژوهش ازنظريه دوركيم استفاده گرديد. پژوهش حاضر مبتني بر رويكرد كمي از نوع راهبرد پيمايش (توصيفي همبستگي و تبييني) بوده است. جامعه آماري 411051 نفر از شهروندان يزدي بوده­اند كه با استفاده از فرمول كوكران نمونه­اي 384 نفري به روش نمونه­گيري خوشه­اي سه مرحله­اي مورد بررسي قرار گرفته­اند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده كه اعتبار آن از طريق صوري و پايايي آن از طريق آلفاي كرونباخ نگرش به سبك زندگي نا­مناسب (839/0)، آنومي مجازي (708/0) و آنومي اجتماعي (741/0) به‌دست ‌آمده است. همچنين براي تحليل داده­هاي پژوهش از نرم‌افزارهاي Spss24 و Amos24 استفاده و براي تجزيه‌وتحليل يافته­ها از آماره­هاي توصيفي و استنباطي استفاده شده است. يافته­هاي نشان داد كه بيشترين نوع استفاده از فضاي مجازي به ترتيب مربوط به برنامه اينستاگرام (85/2)، تلگرام (13/2)، واتس آپ (89/1) و وب‌سايت‌ها (07/1) و كمترين ميزان استفاده از اين فضا به ترتيب مربوط به برنامه سروش (02/0)، ويچت (04/0) و لاين (08/0) است. ميزان نگرش به سبك زندگي نامناسب در فضاي مجازي در بين شهروندان يزدي در سطح متوسطي (93/35)، آنومي اجتماعي (01/19) و آنومي مجازي (80/15) كه هر دو بالاتر از حد متوسطي هست در جامعه يزد وجود دارد. همچنين ميانگين كل آنومي برابر با (79/34) در حد متوسطي قرار دارد. بين­ آنومي اجتماعي و مجازي با نگرش به سبك زندگي نامناسب در فضاي مجازي رابطه مثبت و معني­داري (0001/0) وجود دارد. همچنين تحليل رگرسيوني نشان داد كه 32 درصد از واريانس نگرش به سبك زندگي نامناسب در فضاي مجازي توسط متغير آنومي در فضاي تبيين مي‌شود. به نظر مي­رسد در شرايط كنوني يكي از اصلي‌ترين عوامل تغييرات ساختاري جوامع، شبكه­هاي اجتماعي مجازي هستند كه موجب تغيير سريع ساختار­هاي اجتماعي مي­شوند و اين امر باوجود آنومي در فضاي مجازي و اجتماعي مي­تواند آسيب‌زا باشد؛ كه با آموزش­هاي كاربردي مي­توان نقش سازنده­اي در تغيير آن داشت.