اثربخشي «درمان ترميم شناختي» بر انعطاف پذيري شناختي و مؤلفه ديداري فضايي حافظه فعال در بيماران مبتلا به بي‌اشتهايي عصبي

مقدمه: بيماران داراي بي‌اشتهايي عصبي، مقاوم به درمان بوده و سطوح بالايي از انعطاف ناپذيري شناختي و نقص در مؤلفه ديداري فضايي حافظه فعال نشان مي دهند. لذا هدف پژوهش حاضر تعيين اثربخشي درمان ترميم شناختي بر انعطاف پذيري شناختي و مؤلفه ديداري فضايي حافظه فعال در بيماران داراي بي‌اشتهايي عصبي بود.روش كار: روش مطالعه حاضر، تجربي تك موردي با طرح خط پايه چندگانه ناهمزمان (non concurrent multiple baseline design) است. مطالعه بر روي سه آزمودني مبتلا به اختلال بي‌اشتهايي عصبي از بين افراد 30-16 سال مراجعه‌كننده به كلينيك‌ها و مطب‌هاي روانپزشكي و روانشناسي و مراكز مشاوره آموزش‌وپرورش شهر اصفهان كه درفراخوان شركت در پژوهش به صورت هدفمند انتخاب شدند، انجام گرفت. 3 آزمودني پيش از مداخله، حين مداخله و پس از مداخله با استفاده از آزمون نگرش به خوردن (Eating Attitudes Test)، نسخه رايانه‌اي آزمون دسته‌بندي كارت ويسكانسين (Wisconsin Card Sorting Test: computer version) و آزمون بلوك هاي كرسي (Corsi Blocks Test) ارزيابي شدند. روايي و پايايي آزمون ها در مطالعات گذشته بررسي و تاييد شده است. درمان ترميم شناختي شامل تكاليف رفتاري و 16 تكليف شناختي با تمركز بر انعطاف پذيري شناختي و مولفه ديداري فضايي حافظه فعال بود. آزمودني ها 10 جلسه 60 دقيقه اي درمان ترميم شناختي را دريافت كردند. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پي اس اس نسخه 21 تحليل شد. يافته ها: اثر درمان ترميم شناختي بر انعطاف پذيري شناختي و مؤلفه ديداري فضايي حافظه فعال در آزمودني ها مورد بررسي اين پژوهش موثر بوده است. 51 درصد بهبودي در انعطاف پذيري شناختي حاصل شد. براي بررسي تفاوت باليني از شاخص اندازه اثر d كوهن استفاده شد. ميزان اين شاخص در انعطاف پذيري شناختي و مؤلفه ديداري فضايي حافظه فعال بالاتر از 0.8 و معنادار بود.نتيجه گيري: درمان ترميم شناختي بر روي متغير انعطاف پذيري شناختي و مؤلفه ديداري فضايي حافظه فعال موثر بود. پيشنهاد مي‌شود از اين روش درماني براي افزايش انعطاف پذيري شناختي و مؤلفه ديداري فضايي حافظه فعال در مراكز مشاوره آموزش و پرورش استفاده شود.