فلسفۀ معضل فرهنگي: مواجهۀ پارادايم با اپيستمه

در علوم مدرن در مورد فرهنگ بحث‌هاي زيادي انجام شده است اما شناخت معضل فرهنگي به‌دليل ادعاي خنثي بودن اين علوم همواره مغفول مانده است. دراين پژوهش تعريفي براي معضل فرهنگي برمبناي اين علوم ارائه ميدهيم. ازاين‌رو، ابتدا به تعريف مفاهيم اپيستمه‌ و پارادايم پرداخته سپس به بيان مكانيسم تغيير اپيستمه برمبناي تغيير پارادايم اشاره خواهيم كرد. باتوجه‌به‌اين مكانيسم، پارادايم‌هاي شاخص سه دوران باستان، مدرن و پسامدرن و اپيستمه‌هاي متناظر با هريك («خودمركزي»، «توجه به ديگري» و «واقعيت مجازي») را معرفي مي‌كنيم. همچنين، علت به وجود آمدن معضل فرهنگي، تضاد انديشه‌اي است كه درنتيجۀ التقاط ميان اپيستمه‌ با پارادايمي جديد رخ مي‌دهد. علت اين‌امر تغيير سريع پارادايم‌ و كُندي تغييرات اپيستمه‌ است. همچنين در اين نوشتار نشان خواهيم داد كه تضاد انديشه‌اي به‌وجود آمده ازاين‌طريق درنهايت فرد را به‌نوعي از «ازخودبيگانگي» مي‌رساند و در اجتماع ناهنجاري و معضل فرهنگي را به‌وجود مي‌آورد. بدين‌ترتيب، اولين گام براي مقابله با معضل فرهنگي آگاهي به‌وجود تضاد انديشه‌اي ناشي از التقاط بين اپيستمه و پارادايم است. تبيين فلسفي معضل فرهنگي مي‌تواند براي يافتن راهكارهاي مناسب براي مبارزه با ناهنجاري‌هاي اجتماعي نقش بسزايي داشته باشد.