پيش‌بيني مناطق مناسب رويش گونه آنغوزه (Ferula assafoetida L.) در شمال‌شرق ايران با استفاده از مدل بيشينه آنتروپي

آنغوزه به‌عنوان يكي از مهمترين گياهان خودروي مرتعي در منطقه شمال‌شرق ايران، اهميت زيادي در حفاظت خاك و اقتصاد بهره‌برداران مراتع دارد. باوجوداين بهره‌برداري نادرست و تخريب زيستگاه‌هاي آن ازجمله عوامل تهديد كننده‌ اين سرمايه‌ طبيعي است. اين پژوهش به‌منظور شناسايي رويشگاه‌هاي بالقوه اين گونه در دو استان خراسان رضوي و خراسان شمالي كه مي‌تواند گامي براي تسهيل و توسعه‌ عمليات بازكاشت و احياء اين گونه به حساب آيد، انجام شد. داده‌هاي مكاني حضور اين گونه با اندازه پيكسل ۱۱۰۰*۱۱۰۰ متر به‌عنوان مكان‌هاي مناسب بالفعل براي رويش آن و لايه‌هاي اطلاعات محيطي از قبيل اقليم، خاك، زمين‌شناسي و فيزيوگرافي به‌عنوان متغيرهاي پيش‌بيني مورد استفاده قرار گرفت. ابتدا در نرم‌افزار بيومپر نسخه 4 همبستگي متغيرهاي پيش‌بيني بررسي و متغيرهاي مستقل انتخاب شدند. سپس نقشه‌ رويشگاه بالقوه حاصل از مدل پراكنش گونه با استفاده از نرم‌افزار 3.3Maxent  ايجاد شد. نتايج نشان داد كه مدل استفاده شده از دقت مناسب برخوردار بوده و به‌مقدار AUC برابر 97/0 دست يافته است. از نظر ميزان اهميت، بررسي متغيرهاي ورودي به مدل با استفاده از آزمون جك‌نايف، نشان داد كه به‌ترتيب اجزاء واحد اراضي، دماي فصلي، سازند زمين‌شناسي، شيب غالب اراضي، ارتفاع زيستگاه و متوسط روزانه دما در مناسب بودن رويشگاه بالقوه‌ گونه‌ آنغوزه در سطح منطقه مورد مطالعه بيشترين اهميت را داشتند. نتايج اين مطالعه مي‌تواند در شناخت نيازهاي اكولوژيك گونه مورد بررسي و توسعه و احياء رويشگاه‌هاي آن به‌كار رود.