پايداري عملكرد و ويژگي پومولوژيكي ارقام تجاري زيتون كنسرواليا، زرد و آمفي سيس در شرايط تنش كم آبياري و محلول‌پاشي ساليسليك اسيد

اهداف:  به منظور بررسي اثرات محلول پاشي ساليسليك اسيد تحت تنش آبي بر پايداري عملكرد و ويژگي پومولوژيكي برخي ارقام زيتون در ايستگاه تحقيقات زيتون دالاهو استان كرمانشاه، پژوهشي به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار و سه فاكتور (غلظت‌هاي ساليسليك اسيد، رژيم‌هاي آبياري و ارقام زيتون) در سال باغي 1397 اجرا گرديد. مواد و روش ها:  پژوهش حاضر در ايستگاه تحقيقات زيتون دالاهو شهرستان سرپل‌ذهاب انجام گرفت. اين منطقه داراي طول جغرافيائي 45 درجه و 51 دقيقه شرقي و عرض جغرافيائي 34 درجه و 30 دقيقه شمالي است. ارتفاع آن از سطح دريا 571 متر مي‌باشد. مواد آزمايشي اين تحقيق درختان 17 ساله سه رقم از ارقام زيتون شامل ارقام كنسرواليا، زرد وآمفي سيس بودند. دو مرحله محلول پاشي كامل درختان زيتون با اسيد ساليسليك در غلظت هاي صفر به عنوان شاهد (محلول‌پاشي با آب)، 5/1 و 3 ميلي مولار، در قبل از گلدهي و قبل از شروع رشد سريع ميوه، انجام گرديد. تيمارهاي آبياري شامل آبياري به ميزان 100 درصد نياز آبي درختان زيتون (شاهد)، آبياري به ميزان 75 درصد نياز آبي درختان زيتون و آبياري به ميزان50 درصد نياز آبي درختان زيتون در طول فصل، با سيستم آبياري قطره‌ا‌‌ي اعمال گرديد. هر واحد آزمايشي شامل دو درخت بود. عمليات مراقبت و نگهداري از درختان به طور يكسان در همه تيمارها اعمال شد. ياداشت‌برداري هاي عملكرد ميوه و صفات پومولوژيكي شامل وزن ميوه، ابعاد ميوه (طول و قطر ميوه)، وزن تر و خشك گوشت، درصد ماده خشك، درصد رطوبت ميوه، نسبت وزن خشك گوشت به هسته و درصد گوشت در تيمارهاي مختلف و ارقام مختلف ثبت گرديد. يافته ها: نتايج اين پژوهش نشان داد كه محلول پاشي ساليسيليك اسيد در غلظت 3 ميلي مولار در دو مرحله رشدي قبل از گلدهي و قبل از شروع رشد سريع ميوه ارقام زيتون باعث تعديل اثرات تنش آبي در ارقام زيتون مورد مطالعه گرديد. بيش‌ترين ميزان وزن ميوه با 25/3 گرم و بيش‌ترين ميزان عملكرد ميوه در هكتار به ميزان90/13890 كيلوگرم در هكتار  در غلظت 3 ميلي مولار حاصل گرديد.  بيش‌ترين وزن و ابعاد ميوه، وزن تر و خشك گوشت، درصد رطوبت ميوه، نسبت وزن خشك گوشت به هسته، درصد گوشت و عملكرد ميوه در هكتار در رقم كنسرواليا و كم‌ترين مقدار اين صفات در رقم آمفي‌سيس مشاهده شد. با مصرف ساليسيليك اسيد بر ميزان وزن و ابعاد ميوه، وزن تر و خشك گوشت، درصد رطوبت ميوه و عملكرد ميوه در هكتار افزوده شد و تنش خشكي از ميزان اين صفات كاست. تنها درصد ماده خشك در شرايط كاربرد ساليسيليك اسيد كاهش و در تنش خشكي افزايش يافت. رقم آمفي‌سيس داراي بيش‌ترين و رقم كنسراليا داراي كم‌ترين مقدار ماده خشك بودند. با توجه به نتايج بدست‌آمده صفات زايشي اندازه‌گيري شده در سه رقم زيتون با ميزان آب آبياري ارتباط داشتند. نتيجه گيري: در اين پژوهش، واكنش ارقام به تنش آبياري پايين متفاوت بوده به طوري كه رقم كنسرواليا با كاهش ميزان آب آبياري، پايداري عملكرد بالايي داشت.