اثر تركيب برخي پروبيوتيك‌ها در مهار بيماري زردي و پژمردگي فوزاريومي (ناشي از Fusarium redolens Wollenweber) و تحريك رشد نخود

اهداف: قارچ Fusarium redolens از عوامل مهم بروز عارضه زردي و پژمردگي فوزاريومي نخود است. هدف از اين پژوهش، بررسي اثر كاربرد جداگانه و تركيبي چند پروبيوتيك دركنترل زيستي اين بيمارگر و تحريك رشد نخود بود.مواد و روش‌ها: اثر تيمارهاي جداگانه و تركيبي قارچ Trichoderma asperellum RUT1 (Ta)، باكتري‌هاي Alcaligenes faecalis (Af) و Delftia tsuruhatensis PIIR (Dt) و ميكوريز Rhizophagus intraradices (Ri) بر شدّت علائم بيماري و پارامترهاي رشدي نخود با حضور F. redolens در گلخانه و در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار و ۱۷ تيمار ارزيابي شد.يافته‌ها: كاربرد منفرد كليه انواع پروبيوتيك‌ها سبب افزايش رشد نخود و كاهش بروز علائم بيماري شد اما تركيب‌هاي آن‌ها، اثرات متفاوتي داشت؛ برخي تركيب‌ها ( Af+Dt، Af+Ta، Dt+Ta، Af+Dt+Ta ، Dt+Ri و Af+Ri ) با هم سازگار بوده و سبب تحريك رشد و كاهش شدّت بيماري شدند. تيمارهاي Ta+Ri (به‌جز وزن تر اندام‌هوايي)، Dt+Ri+Ta (به‌استثناي طول ريشه و وزن تر اندام‌هوايي)، Af+Dt+Ri+Ta و Af+Dt+Ri سبب بهبود رشد نشدند و فقط باعث كاهش علائم بيماري گرديدند. تيمار Af+Ri+Ta اثري بر افزايش رشد يا كاهش بيماري نداشت. تيمارهاي Af و Dt نيز بهترين تيمارهاي محرك رشد و كاهنده بيماري بودند.نتيجه‌گيري: تركيب عوامل پروبيوتيك همواره در افزايش رشد گياه و يا كاهش بروز بيماري مؤثر نبود و هيچ‌كدام از تركيب‌ها نسبت به كاربرد جداگانه، اثر هم‌افزايي بر اين شاخص‌ها نداشتند. توصيه مي‌شود با يافتن ميكروارگانيسم‌هاي داراي اثر هم‌افزا در تركيب با پروبيوتيك‌هاي اين تحقيق، گامي مهم جهت كاهش مصرف تركيبات شيميايي و دستيابي به كشاورزي پايدار برداشته شود.