شناسايي و واكاوي عوامل سازنده و موثر بر رشد خودباوري در نوجوانان عضو كانون‌هاي پرورش فكري كودكان و نوجوانان

Identifying and Analyzing the Constructive and Effective Factors on the Self-Confidence Growth in Adolescents' Members of the Institutes for Intellectual Development of Children and Adolescents

هدف: هدف اين پژوهش شناسايي و واكاوي عوامل سازنده و موثر بر رشد خودباوري در نوجوانان عضو كانون‌هاي پرورش فكري كودكان و نوجوانان بود. روش: اين مطالعه از نظر هدف كاربردي و از نظر شيوه اجرا آميخته (كيفي و كمي) بود. جامعه پژوهش در بخش كيفي اسناد و متون مرتبط و خبرگان و متخصصان تعليم‌وتربيت و كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان شهر تهران بودند كه طبق اصل اشباع نظري 15 نفر از آنها با روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند. جامعه پژوهش در بخش كمي نوجوانان عضو كانون‌هاي پرورش فكري كودكان و نوجوانان شهر تهران در سال 1399 بودند كه طبق جدول كرجسي و مورگان 285 نفر از آنها با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش كيفي فيش‌برداري و مصاحبه نيمه‌ساختاريافته و در بخش كمي پرسشنامه محقق‌ساخته بود كه شاخص‌هاي روانسنجي ابزارهاي هر دو بخش كيفي و كمي قابل قبول بود. داده‌هاي بخش كيفي با روش كدگذاري باز، محوري و انتخابي در نرم‌افزار MAXQDA و بخش كمي با روش تحليل عاملي اكتشافي در نرم‌افزار SPSS تحليل شدند يافته‌ها: نتايج نشان داد كه عوامل سازنده بر رشد خودباوري در نوجوانان داراي 2 بعد، 6 مولفه و 40 شاخص و عوامل موثر بر رشد خودباوري در نوجوانان داراي 3 بعد، 9 مولفه و 42 شاخص بود. عوامل سازنده شامل ابعاد فردي (با 3 مولفه ويژگي‌هاي فردي، قدرت و ارزيابي) و اجتماعي (با 3 مولفه ارتباط، الگوگزيني و مشاركت) و عوامل موثر شامل ابعاد خانواده (با 3 مولفه اعتمادسازي، حمايت و شيوه‌هاي تربيتي)، مدرسه (با 3 مولفه توانمندسازي، تعهد و نشاط) و جامعه (با 3 مولفه عوامل اقتصادي، عوامل فرهنگي و عوامل رواني) بود. ديگر نتايج نشان داد كه بار عاملي همه گويه‌ها و برازش مدل مناسب بود و اثر همه ابعاد بر عوامل سازنده و موثر بر رشد خودباوري در نوجوانان تاييد شد. نتيجه‌گيري: با توجه به عوامل سازنده و موثر شناسايي‌شده براي رشد خودباوري نوجوانان مي‌توان از طريق آنها برنامه‌هايي جهت بهبود رشد خودباوري آنان طراحي و اجرا كرد.

Purpose: The aim of this study was to identify and analyze the constructive factors affecting the growth of self-confidence in adolescents who are members of the centers for the intellectual development of children and adolescents. Methodology: This study was applied in terms of purpose and mixed in terms of implementation method (qualitative and quantitative). The research population was in the qualitative section of related documents and texts and experts and specialists in education and training of children and adolescents in Tehran, according to the principle of theoretical saturation, 15 of them were selected by purposive sampling. The research population in the adolescent quantitative section was a member of the centers for the intellectual development of children and adolescents in Tehran in 2020. According to Krejcie and Morgan table, 285 of them were selected by simple random sampling. The research instrument was semi-structured in the qualitative part of videography and interview and a researcher-made questionnaire was constructed in the quantitative part. The psychometric indices of the instruments in both qualitative and quantitative parts were acceptable. Qualitative data were analyzed by open, axial and selective coding method in MAXQDA software and quantitative data were analyzed by exploratory factor analysis in SPSS software. Findings: The results showed that the factors affecting the growth of self-confidence in adolescents had 2 dimensions, 6 components and 40 indicators and the factors affecting the growth of self-confidence in adolescents had 3 dimensions, 9 components and 42 indicators. Constructive factors include individual dimensions (with 3 components of personal characteristics, power and evaluation) and social (with 3 components of communication, model selection and participation) and effective factors including family dimensions (with 3 components of trust building, support and educational methods), school (with 3 components). The components of empowerment, commitment and vitality) and society (with 3 components of economic factors, cultural factors and psychological factors). Other results showed that the factor load of all items and model fit were appropriate and the effect of all dimensions on the constructive factors affecting the growth of self-confidence in adolescents was confirmed. Conclusion: According to the constructive and effective factors identified for the development of adolescents' self-esteem, programs can be designed and implemented to improve their self-esteem development.