وقوع بيماري سپتي‌سمي خونريزي دهنده ويروسي در مزارع پرورش ماهي قزل آلاي رنگين كمان در سال هاي 1393 تا 1397 در استان‌هاي چهارمحال و بختياري، لرستان و اصفهان

The study of the outbreak of Viral Hemorrhagic Septicemia in rainbow trout fish farms during 2014-2018 from Chaharmahal va Bakhtiari, Lorestan and Isfahan Provinces

سپتي‌سمي هموراژيك ويروسي از مهم‌ترين بيماري‌هاي عفوني در ماهيان پرورشي محسوب مي‌شود، كه وقوع آن به‌خصوص در قزل آلاي رنگين كمان منجر به تلفات زيادي مي‌گردد. هدف از انجام اين مطالعه، بررسي وقوع و تغييرات بافتي بيماري فوق در استان‌هاي چهارمحال و بختياري، لرستان و اصفهان از سال 1393 تا 1397 است. بر اين اساس ماهيان قزل آلاي مشكوك داراي علائم بيماري سپتي‌سمي هموراژيك ويروسي با استفاده از واكنش زنجيره‌اي پلي‌مراز مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج اين مطالعه نشان داد كه از مجموع 1515 نمونه بررسي شده، تعداد 202 نمونه (13/33 درصد) به ويروس فوق آلوده بودند. نتايج همچنين حاكي از آلودگي 14/65 درصد نمونه‌ها استان چهارمحال و بختياري، 15/16 نمونه‌ها در استان لرستان و 8/5 درصد نمونه‌ها در استان اصفهان در طول 5 سال مطالعه است. ميزان وقوع بيماري در اوزان مختلف ماهي نيز مورد بررسي قرار گرفت و بيشترين ميزان وقوع بيماري در ماهيان با وزن بيش از 200 گرم (22/28درصد) است. اين ميزان در ماهيان با وزن 200-50 گرم 19/44 درصد و در بچه ماهيان با وزن 50-1 گرم 8/6 درصد است. با توجه به اين‌كه بيماري در طول مطالعه در دامنه ساليانه حدودا 9 تا 19 درصد نوسان داشته است، كنترل قطعي بيماري نيازمند برنامه‌هاي مدون در راستاي ريشه كني است.

Viral Hemorrhagic Septicemia is one of the most important infectious diseases of cultured fish, causing mass mortality, especially in rainbow trout. This study aimed to investigate the occurrence and pathological lesions of VHS in Chahrmahal va Bakhtiari, Lorestan, and Isfahan Provinces, between 2014 and 2018. The virus was identified using the RT-PCR method in clinically suspected fish. According to the obtained results, 202 samples (13.33%) of 1515 studied samples were infected with Viral Hemorrhagic Septicemia Virus. The infection rates during the study were 14.65% in Chaharmahal va Bakhtiari, 15.16% in Lorestan, and 8.5% in Isfahan Provinces. Comparison of the infection rate in fish with different weights indicated that the highest level of infection was in the fish weighing above 200 g (28.22%). The infection rate in fish with 5-200 g and 1-50 g weight was 19.44 and 8.6%, respectively. Considering that the disease has been fluctuating in the range of 9-19% during the study, full-scale and drastic actions are necessary for eradicating Viral Hemorrhagic Septicemia.