بررسي تاثير عموميت موسيقي بر جامعه ايران باستان، با تمركز بر موسيقي عصر ساساني

Studying the Effect of Music Generality on Ancient Iranian Society, Focusing on the Music of the Sassanid Era

سلسله ساساني از ادوار شاخص تاريخي ايران و از حكومت‌هاي مقتدر جهان متمدن كهن بوده است. ساسانيان در طي بيش از 4 قرن، علي‌رغم فراز و نشيب‌هاي فراوان تلاش كردند، ضمن ميراث‌داري از دستاوردهاي حكومت‌هاي قبلي، بستري مناسب را براي پيشرفت و تكامل علم، ادب و هنر ايران‌ زمين فراهم آورند. در اين بسترسازي فرهنگي و اجتماعي، موسيقي به‌ عنوان زبان پيشرفته و پيوند دهندۀ اجتماعي، نقشي مهم را ايفا مي‌كرد. سؤال اصلي و شكل‌دهندۀ اين پژوهش، بررسي اهميت موسيقي در ساختار اجتماعي ايران باستان و خصوصا دوران ساساني، و شباهت‌هاي كاركردي آن با جوامع معاصر است. خصوصا كه ضرورت نگاه بين‌ رشته‌اي به اين موضوع دو چندان شده است؛ زيرا مي‌توان كاربرد مهم اين بستر و سير تحول‌شناسي را، در بازشناسي مقولات هنري ادوار تاريخي و كشف الگوهاي كاركرد فرهنگي آنان در مواجه با اوضاع اجتماعي آن دوران دانست. بر اين‌ اساس در پژوهش كيفي حاضر، به بررسي شواهد و عللِ گستردگي و عموميت موسيقي دوره ساسانيان، پرداخته شده است؛ يعني از طريق بررسي شواهد باستاني، و تحليل جامعه‌ شناسانه، از برداشت‌هاي منعكس در منابع، به شناخت كاركردهاي اجتماعي موسيقي آن دوران پرداخته شده است. روش گردآوري اطلاعات در اين مقاله به شيوه كتابخانه‌اي است و تلاش شده تا اهميت موسيقي در دوران ساساني به‌ ويژه در سطوح مختلف جامعه بررسي شود. چنين نگاهي تاريخي و اجتماعي به مقولات هنري، سبب باز تعريف ارزش‌هاي موجود پيرامون فلسفه هنر و مباني نظري آن به سمت اجتماع‌محور شدن هنر در برنامه‌ريزي فرهنگي حال حاضر خواهد شد. خصوصاً كه امروزه، جايگاه موسيقي، در تثبيت‌شده‌ترين حالت اجتماعي خود است و اكنون فرصت بررسي روش‌هاي كيفيت‌ آفريني مبتني بر ارزش‌هاي انساني و كاربردهاي تعالي آفرين، با استفاده از تجربيات تاريخي اين سرزمين فراهم مي‌باشد.

The Sassanid dynasty was one of the important historical periods in Iran and one of the powerful governments in the ancient civilized world. Despite the many ups and downs, Sasanids ruled for over four centuries, and in addition to maintaining the heritage and the achievements of previous governments, provided an opportunity for developing the science, literature, and art of Iran. Laying the groundwork for a socio-cultural platform, music played an essential role as a modern language and a social link. The main question of this research is to investigate the importance of music in the social structure of ancient Iran, especially the Sassanid era, and its functional similarities with contemporary societies. This means that the social functions of music of that period have been investigated by studying ancient evidence and sociological analysis of them. The data were collected by reviewing the literature on this matter. The current study tried to examine the importance of music during the Sassanid era, especially at different social levels. The importance of music in the social structure of ancient Iran, especially during the Sassanid era, and its functional similarities with contemporary societies, have further increased the necessity of an interdisciplinary view of this issue. This historical and social view of the artistic subjects will redefine the existing values of the philosophy of art and its theoretical basis towards the socialization of art in present cultural planning. Especially now that the position of music is in its most stable social state, it is time to study how to create qualitive techniques based on human value applications using the historical experience of this land.