عنوان مقاله :
بررسي صدوري و دلالي روايات رضوي «تشبيه سلاح نبوي به تابوت بنى اسرائيل»
پديد آورندگان :
ديمه كار گراب ، محسن دانشگاه علوم و معارف قرآن كريم - دانشكده تربيت مدرس قرآن مشهد مقدس , يدالهي ، عبدالرحمان دانشگاه علوم و معارف قرآن كريم
كليدواژه :
تراث تفسيري امام رضا (ع) , سلاح رسول خدا (ص) , تابوت بنى اسرائيل , تفسير روايي , امامت پژوهي
چكيده فارسي :
نشانه هاي امام ملاك اساسي در عرصه امامشناسي است؛ چنانكه در پرتو نوع نگرش به اين مقوله مذاهب گوناگوني پديدار شد. البته امامان معصوم (ع) از همان آغاز اهم نشانه ها و ملاك ها در اين عرصه را بيان كردند، ليكن بنا بر رواياتي از اهل بيت(ع) به ويژه از امام رضا (ع)، سلاح رسول خدا (ص) به منزله «تابوت در ميان بنى اسرائيل و نشانۀ امامت» ياد شده است. نظر به شهرت اين روايات و ابهاماتي مانند وجه شباهت، سهم اين تشبيه در احتجاج با مخالفان، اين نوشتار بر پايۀ گونه شناسي و تحليل فضاي صدوري در صدد واكاوي فقه الحديثي اين دسته از روايات امام رضا (ع) است. بررسي ها نشان مى دهد يادكرد روايي سلاح نبوي در گونه هاي «در شمار نشانه هاي امام»، «تشبيه به تابوت بنى اسرائيل و پيوند با مقوله امامت» و «ميراث اختصاصي اهل بيت (ع)» نمايان است و غالبا در دوران امام سجاد (ع) تا امام رضا (ع) در رويارويي با مدعيان دروغين امامت در برابر فرقه هاي كيسانيه، زيديه، عجليه، فطحيه، اسماعيليه، واقفه و... به ويژه بنى عباس كه همگي مدعي وراثت و خلافت نبوي بوده اند، صادر شده است. از طريق استدلال به در اختيار داشتن سلاح نبوي، اهل بيت (ع) به عنوان وارثان ويژۀ سلاح و علم نبوي معرفي مى شدند كه از ناحيۀ خداوند به امامت منصوب گشته اند، چنانكه در قرآن، وارث بودن در كنار امامت ذكر شده و در قصه طالوت، آمدن تابوتِ مشتمل بر ميراث انبيا، نشانگر اصطفا و نصب الهي طالوت بر خلافت بود.