دست پنهان يا قرارداد اجتماعي: نوزيك، رالز و مسئلۀ عدالت توزيعي

رابرت نوزيك، در بخش اول كتاب بي‌دولتي، دولت و آرمانشهر، با استفاده از روش دست پنهان، دولتي را تحت عنوان دولت كمينه استنتاج مي‌كند. مقصود از روش دست پنهان آن است كه تكوين امر سياسي با ارجاع به امر غيرسياسي توجيه مي‌شود. ازاين‌رو، بدون پيش‌كشيدن صريح مفاهيم سياسي، موجوديتي به نام دولت توجيه مي‌شود. اين دولت، يعني دولت كمينه، كه حاصل تعدادي قرارداد خصوصي ميان شهروندان است، وظيفۀ حفاظت از شهروندان را برعهده دارد. سپس در بخش دوم كتاب، پس از طرح نظريۀ استحقاقي عدالت، استدلال مي‌كند كه هر دولتي فراتر از دولت كمينه، كه مشخصاً به‌دنبالِ تحقق ايدۀ عدالت اجتماعي باشد، دولتي نامشروع است. اين مقاله نخست، با تحليل استدلال‌هاي بخش دوم كتاب نوزيك، نقض‌هاي او را بر عدالت اجتماعي و مشخصاً نظريۀ رالز و درنتيجه نامشروع‌بودنِ دولت فراكمينه رد مي‌كند. سپس با تحليل شيوۀ دست پنهان نشان مي‌دهد كه اولاً اين روش موجب طرد ساختار بنيادين جامعه (موضوع عدالت از ديدگاه رالز) مي‌شود. ثانياً اين دريافت از روشِ توجيه امر سياسي، همراه با تفسير موسع نوزيك از عدالت در اكتساب، هرگونه نگرش برابري‌گرا به توزيع را منابع طرد مي‌كند. درنتيجه، مفروضات بخش اول كتاب نوزيك، از حيث روشي و محتوايي، با هر دولت فراكمينه ناسازگار است.