وجود جهان خارج در نظر باركلي

باور ما به واقعيت اشيا و اشخاصي كه با آنها سروكار داريم موضوع بحثي بنيادي در فلسفه موسوم به مسئلۀ جهان خارج است. پرسش‌هاي اساسي اين است كه آيا ما به وجود جهان خارج معرفت داريم و آيا جهان خارج وجود دارد يا نه. معرفت‌شناسي باركلي و تحليل او از وجود اشيا او را بدان سو رهبر است كه معرفت به وجود جهان خارج را به‌مثابۀ امر مدرك بپذيرد و معرفت به وجود جهان خارج را به‌مثابۀ امر مستقل از ذهن رد نمايد. وجودشناسي باركلي، كه نتيجۀ مستقيم معرفت‌شناسي او و تحليل او از مفهوم وجود است، او را به اين نظر مي‌كشاند كه وجود اشياي مادي مستقل از ذهن را رد نمايد، نظري كه به تصورباوري باركلي معروف است. ما در اين مقاله برهان مبتني بر تحليل وجود، برهان مبتني بر اصل شباهت، برهان مبتني بر رد انتزاع و شاه‌برهان باركلي را بررسي و نقد نموده و به اين نتيجه رسيده‌ايم كه همۀ برهان‌هاي او بر رد جهان محسوس، هرچند به‌لحاظِ ساختار منطقي معتبرند، اما، به‌علتِ اشتمال بر مقدمه‌اي نادرست، از اثبات مدعاي او ناتوان‌اند.