واكاوي بسامد رخداد رودبادها در زمان بارش‌هاي فرين در آذربايجان شرقي

به منظور واكاوي بسامد رخداد رودبادها در زمان وقوع بارش‌هاي فرين و فراگير در آذربايجان شرقي با بهره‌گيري از رويكرد محيطي به گردشي در اقليم‌شناسي همديد، داده‌هاي بارش 11 ايستگاه همديد استان در بازه زماني 11/10/1329 تا 30/12/1391 (22725 روز) اخذ شد. در ادامه، بارش‌هاي فرين و فراگير منطقه بر اساس دو شرط انتخاب گرديد: حداقل نيمي از ايستگاهها بارش دريافت كرده و ميانگين بارش ايستگاهها بيش از ميانگين صدك 99ام بارش طي دوره مورد مطالعه باشد. بر اساس دو آستانه فوق، 97 رخداد بارشي برگزيده شد. در اين روزها بسامد رخداد رودبادها، موقعيت و سرعت آنها بر روي كرنل صفر تا 120 درجه‌ي طول شرقي و صفر تا 80 درجه‌ي عرض شمالي براي هر ياخته(1617) در ترازهاي 250، 300، 400 و 500 هكتوپاسكال طي چهار ديده‌باني همديد در ساعت‌هاي 00، 06، 12 و 18 گرينويچ محاسبه گرديد. نتايج نشان داد كه رودبادها در ترازهاي مزبور در ساعت‌هاي همديد به ويژه در ساعت 18 بر روي منطقه مطالعاتي نمودي كاملا آشكار دارد. كانون بيشينه بسامد رخداد رودباد نيز بر روي شمال شبه جزيره عربستان استقرار دارد. نقشه‌هاي ميانگين سرعت باد در ساعت‌هاي همديدي كه از يكسو منطبق بر رخداد بيشينه‌ي بسامد رودباد و از ديگر سو مقارن با وقوع بيشينه‌ي سرعت باد در پهنه‌ي مطالعاتي است؛ نشان مي‌دهد كه محور خروجي رودباد به صورت مايل با جهت جنوب‌غربي شمال‌شرقي به سوي نيمه غربي كشور كشيده شده و آذربايجان شرقي در قطاع چپ خروجي رودباد، جايي كه واگرايي و ناپايداري در جو رخ مي‌دهد قرار دارد.اين موضوع بيانگر حركات عمودي صعودي بر روي محدوده‌ي مطالعاتي بوده كه منجر به انبساط توده هوا در سطوح بالا و ناپايداري جو مي‌شود. به طور كلي كشيدگي رودباد تا تراز 500 هكتوپاسكال خصوصا در ساعت 18 نشان از ضخامت لايه‌ي ناپايدار داشته كه رخداد بارش‌هاي فرين و فراگير بر روي آذربايجان شرقي را فراهم مي‌كند.