بررسي اثر اندازه ميوه و موقعيت آن روي تاج درخت بر ويژگي‌هاي فيزيكوشيميايي، كربوهيدرات و تركيبات زيست فعال پرتقال تامسون ناول (Citrus sinensis cv. Thomson Navel)

ميوه مركبات سرشار از تركيبات زيست‌فعال متعدد و مفيدي شامل ويتامين ث، تركيبات فنلي، انواع فلاوونوئيدها، كاروتنوئيدها و قندها هستند كه ارزش غذايي و آنتي اكسيداني بالايي دارند. موقعيت ميوه روي تاج پوششي درخت و اندازه ميوه تأثير بسزايي در كيفيت و كميت اين تركيبات در مركبات دارد. به همين منظور اين پژوهش با هدف بررسي ميزان تأثير موقعيت ميوه روي تاج درخت و اندازه ميوه بر خصوصيات مورفوفيزيولوژي و بيوشيميايي ميوه پرتقال تامسون ناول (Citrus sinensis cv. Thomson Navel) انجام شد. در آزمايش اول ميوه ها با اندازه متوسط و يكنواخت از دو موقعيت داخل و خارج تاج درخت برداشت شدند و در آزمايش دوم ميوه ها پس از برداشت به سه اندازه كوچك، متوسط و بزرگ گروه بندي شدند. سپس وزن، حجم، طول و عرض ميوه، رنگ پوست، ضخامت پوست، ميزان عصاره، درصد ماده خشك، TA، TSS، TSS/TA، كلروفيل و كاروتنوئيد كل، ظرفيت آنتي اكسيداني، ميزان فنل كل، ويتامين ث، قند كل و قندهاي احياكننده به طور جداگانه در پوست و گوشت ميوه ارزيابي و هم چنين ارزيابي حسي نيز انجام شد. نتايج نشان داد كه ميوه هاي برداشت شده از خارج تاج درخت سطح بالاتري را در شاخص هاي حجم ميوه، ضخامت پوست،TSS/TA ، ميزان a*، CCI، ظرفيت آنتي اكسيداني پوست و قند كل پوست دارا بودند و در مقابل، ميزان TA، L*، C، h° و b* در ميوه هاي داخل تاج بالاتر بود. هم‌چنين نتايج نشان داد كه اندازه ميوه بر شاخص هاي فيزيكي ميوه، ميزان CCI و h°، ميزان عصاره و درصد ماده خشك تأثير معني داري داشت اما اين ميوه ها در صفات كيفي و شيميايي تفاوت معني‌داري را نشان ندادند. به‌طوركلي نتايج اين پژوهش نشان داد كه ميوه پرتقال با موقعيت خارج از تاج و اندازه بزرگ افزايش معني داري در محتواي عصاره، ميزان حجم واقعي، ميانگين قطر ميوه، عطر، طعم و شيريني در مقايسه با موقعيت داخل تاج با اندازه كوچك دارد.