تاثير دور آبياري و تنظيم كننده‌هاي رشد بر برخي صفات مورفوفيزيولوژيك ارقام پنبه (Gossypium hirsutum L.)

به منظور مطالعه تاثير دور آبياري و تنظيم كننده‌هاي رشد بر خصوصيات مورفوفيزيولوژيكي ارقام پنبه، آزمايشي به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي طي سال هاي 1395 و 1396 در ايستگاه تحقيقات پنبه هاشم‎آباد گرگان اجرا شد. فاكتورها شامل دور آبياري در دو سطح (دو هفته و چهار هفته يك‌بار) به‌عنوان عامل اصلي و تيمارهاي تنظيم‌كننده رشد با 6 سطح (شاهد، بنزيل آدنين، آبسزيك اسيد، ساليسيليك اسيد، براسينواستروئيد و سايكوسل) و سه رقم پنبه گلستان، كاشمر و شايان به‌عنوان عوامل فرعي بودند. بر اساس نتايج، با تنش كم‌آبي از ميزان پرولين و محتواي نسبي آب برگ كاسته شد. حداكثر ميزان پرولين از رقم شايان در تيمار ساليسيليك اسيد حاصل شد. بنزيل آدنين و براسينواستروئيد محتواي نسبي آب برگ را افزايش دادند. بيشترين پايداري غشاي سلول در رقم كاشمر و دور آبياري دو هفته يك‌بار مشاهده شد و سايكوسل توانست باعث افزايش  پايداري غشاء گردد. ارتفاع، تعداد گل و تعداد غوزه تحت تأثير تنظيم‌كننده‎هاي رشد، دور آبياري و رقم قرار داشتند. با افزايش دور آبياري، از ارتفاع بوته، تعداد گل و غوزه تمام ارقام كاسته شد اما تحت تنش كم‌آبي، رقم گلستان از تعداد گل و غوزه بيشتري در مقايسه با ارقام ديگر برخوردار بود. سايكوسل، ساليسيليك اسيد و براسينواستروئيد به‎طور معني‎داري گلدهي ارقام را در هر دو سال و هر دو دور آبياري افزايش دادند. بنزيل‌آدنين و براسينواستروئيد سبب افزايش بيش از 7 درصد در ارتفاع بوته شدند و آبسزيك اسيد، سايكوسل و ساليسيليك اسيد باعث كاهش ارتفاع بوته نسبت به شاهد شدند. كاربرد آبسزيك اسيد سبب كاهش تعداد غوزه نسبت به شاهد شد. در مجموع، تنظيم كننده‌‌هاي رشد به‌خصوص سايكوسل و ساليسيليك اسيد سبب افزايش صفات مورفوفيزيولوژيكي ارقام پنبه شدند كه نشان دهنده تأثير مثبت آنها بر تحمل به خشكي ارقام بوده و تحت شرايط تنش مي‌توانند در تعديل اثرات تنش نقش داشته باشند.