ارزيابي اثرات تغيير اقليم بر آبدهي رودخانه نكارود حوضه سد گلورد

Assessment of Climate Change Effects on River Flow of Gelevard Dam Basin

مقدمه و هدف: تغيير اقليم يكي از مهم­ترين مسائلي است كه در دهه‌هاي اخير بخش­ هاي مختلف زندگي انسان را تحت تاثير قرار داده است. با توجه به آشكارشدن تغييرات اقليمي در اكثر مناطق دنيا و اثر آن بر بخش‌هاي مختلف چرخه آب، آگاهي از وضعيت منابع آب به‌منظور مديريت صحيح منابع و برنامه‌ريزي براي آينده ضروري است. اين پژوهش به بررسي و پيش ­بيني آبدهي رودخانه حوضه سد گلورد تحت شرايط اقليمي آينده در دوره­ هاي 2040-2021، 2060-2041، 2080-2061 و 2100-2081 مي‌پردازد. مواد و روش­ ها‌: براي بررسي و پيش ­بيني تغييرات اقليمي از مدل HadGEM2-EM تحت دو سناريو RCP 2.6 و RCP 8.5 و نرم ­افزار LARS-WG تغييرات اقليمي استفاده شد. همچنين، به­ منظور مدل­سازي جريان رودخانه از مدل بارش- رواناب IHECRAS براي دوره مشاهداتي واسنجي (1999-1985) و اعتبارسنجي (2005-1999) شد. يافته­ ها: يافته­ هاي شبيه­ سازي پارامترهاي هواشناسي نشان داد كه بيش­ترين افزايش دماي كمينه و بيشينه با سناريوي RCP 2.6 در دوره 2061-2080 و در سناريوي RCP 8.5 در دوره 2100-2081 رخ خواهد داد. يافته­ هاي مدل­سازي جريان رودخانه در دوره مشاهداتي گوياي همبستگي معني­دار (0/61=r) مدل در مرحله واسنجي و صحت­ سنجي (0/79=r) بود. از يافته­ هاي سناريوهاي خوش‌بينانه (RCP 2.6) و بدبينانه (RCP 8.5) و با به ­كارگيري مدل IHECRAS رواناب حوزه طي دوره­ هاي آينده شبيه­ سازي شد. بيشترين تغيير مقدار بارش در هر دو سناريو طي دوره 2021-2040 رخ خواهد داد. هم­چنين نتايج شبيه­ سازي جريان رودخانه نشان داد كه ميزان جريان رودخانه به­طور متوسط در چهار دوره آينده­ در سناريو RCP 2.6 به ­ترتيب 4، 8/7، 13 و 5 درصد و در سناريو RCP 8.5 19، 20، 18 و 17 درصد نسبت به دوره مشاهداتي كاهش مي‌يابد. نتيجه‌گيري: با توجه به روند كاهشي آبدهي نكارود در دهه­ هاي آينده، اهداف پيش­ بيني­ شده براي سد گلورد براي تامين آب شرب، كشاورزي ، صنعت و... با كمبودهاي قابل ملاحظه مواجه خواهد بود.

Introduction and Objective: Climate change is one of the most important issues that have affected various parts of human life in recent decades. Undoubtedly, this phenomenon will change the water resources of each basin. Therefore, estimating and predicting the future of river discharge is of great importance due to its harmful effects on the environment, economy and society. This research is aimed at checking and predicting the discharge of the river Gelevard Dam under different climatic conditions. Material and Methods: To this end, the HadGEM2-EM model was used under three scenarios RCP 2.6, RCP 4.5 and RCP 8.5. Also, the IHACRES model was used to simulate surface flow for the intended periods. Results: The results of the annual changes in the meteorological parameters under the RCP 2.6 climate change scenario showed that the maximum increase in minimum and maximum temperatures would occur during the period 2061-2080. The greatest change in precipitation will occur during the period 2021-2040. Regarding the results of modeling using IHACRES, it was found that the correlation coefficient of the model in the calibration stage is 0.61 and in the verification stage it is 0.79. The results showed that the average river flow rate decreased by 4, 8.7, 13 and 5 percent, respectively, in the four study periods (2021-2040, 2041-2060, 2061- 2080, 2081-2100). Conclusion: Due to the declining trend of Neka River discharge in the coming decades, the projected targets for the Gelevard Dam for drinking water, agriculture, industry, etc. will face significant shortages.