ارزيابي مقاومت ارقام لوبيا به سفيد‌بالك Trialeurodes vaporariorum Westwood در شرايط گلخانه‌اي

Evaluation of resistance of bean cultivars to greenhouse whitefly, Trialeurodes vaporariorum Westwood under greenhouse conditions

لوبيا (Phaseolus vulgaris L.) يك منبع مهم پروتئين در رژيم غذايي بشر مي­ باشد و سفيد­بالك گلخانه، Trialeurodes vaporariorum Westwood (Hem., Aleyrodidae) يكي از آفات مهم محدود­كننده ­ي توليد آن مي­ باشد. در اين پژوهش، تأثير هشت رقم لوبيا بر ميزان تركيبات ثانويه دفاعي گياه لوبيا قبل و بعد از آلودگي به سفيد­بالك گلخانه و همچنين تأثير ارقام مختلف لوبيا در مراحل رشدي گياه بر تراكم آفت در شرايط گلخانه مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس نتايج به ­دست ­آمده، تأثير ارقام لوبيا بر ميزان تركيبات ثانويه دفاعي قبل و بعد از آلودگي به سفيد­بالك گلخانه معني­ دار بود. بيشترين ميزان فنول، فلاونوئيد و آنتوسيانين در ارقام P و Mutant و كمترين ميزان اين تركيبات در رقم F مشاهده شد. همچنين، تأثير ارقام مختلف لوبيا بر تراكم پوره سفيد­بالك معني­ دار بود. بيشترين تراكم سفيد بالك گلخانه در ارقام F و Smaller و كمترين تراكم در ارقام P و Mutant مشاهده شد. تأثير مراحل رشدي گياه بر تراكم آفت معني ­دار نبود، اما تأثير متقابل ارقام و مراحل مختلف رشدي گياه بر تراكم پوره سفيد­بالك معني دار بود. بيشترين تراكم سفيد­بالك گلخانه در رقم F در مرحله دو تا چهار برگي و كمترين تراكم آن در همين مرحله ­ي رشدي در ارقام P و Mutant ثبت شد. بنابراين، ارقام P و Mutant به علت داشتن ميزان تركيبات ثانويه بيشتر و تراكم كمتر سفيد­بالك گلخانه در گروه ارقام مقاوم و رقم F با تركيبات دفاعي كمتر و تراكم بيشتر آفت به عنوان رقم حساس به سفيد­بالك گلخانه شناسايي شد. بنابراين، استفاده از ارقام مقاوم در برنامه­ هاي مديريت تلفيقي سفيد­بالك گلخانه مي­ تواند مفيد باشد.

The bean (Phaseolus vulgaris L.) is an important source of protein in the human diet, and the greenhouse whitefly, Trialeurodes vaporariorum Westwood is one of the limiting factors of this product. In this study, the effect of eight cultivars of bean were investigated on the amount of secondary metabolites of plant before and after infection with greenhouse whitefly and also its effects in the plant growth stages on pest density. Results showed the effect of the bean cultivars on the amount of secondary compounds of plant before and after the infection of greenhouse whiteflies were significant. The highest values of phenol, flavonoid and anthocyanin were observed on P and Mutant cultivars and the lowest amounts of these compounds recorded on F cultivar. In addition, there were a significant difference on density of whitefly’s nymphs in different cultivars of bean. The highest density of nymphs observed in F and Smaller cultivars and the lowest density was observed in P and Mutant cultivars. Effect of different growth stages of plant was not significant on density of greenhouse whitefly, but the interaction of cultivars and different growth stages of plant were significant on density of nymphs. The highest density of nymphs was recorded on F cultivar in 2-4 leaf stage and the lowest density on the same growth stage in P and Mutant. Therefore, P and Mutant were identified as resistant cultivars and F as a sensitive cultivar. So, resistant cultivars can be used in integrated management programs of whitefly.