ارزيابي كلنيزاسيون ريشه و تركيبات بيوشيميايي زعفران تحت رژيم آبياري، تلقيح قارچ ميكوريز آربوسكولار و كود دهي آلي

Evaluation of root colonization and biochemical compounds of saffron under irrigation regime, arbuscular mycorrhizal fungi and organic fertilizer

به­ منظور ارزيابي پتانسيل گونه ­هاي بومي قارچ ميكوريز آربوسكولار زعفران در شرايط تنش قطع آبياري بر صفات فيزيولوژيك آن، آزمايشي به­ صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در طي سال­هاي 98-1396 در مؤسسه تحقيقات خاك و آب واقع در شهرستان كرج اجرا شد. تيمارها شامل: رژيم آبياري به عنوان عامل اصلي در سه سطح (آبياري مطلوب، قطع آبياري در ابتداي فصل رشد (محدوديت ملايم آبي) و قطع آبياري در ابتدا و اواسط فصل رشد (محدوديت شديد آبي))، و عامل فرعي كود آلي در سه سطح (عدم مصرف كود آلي، ورمي‌كمپوست (20 تن در هكتار) و بيوچار (10 تن در هكتار)) و قارچ ميكوريز آربوسكولار در سه سطح (عدم مصرف، جدايه a و جدايه b) بودند. بر اساس يافته­ هاي مولكولي هر دو جدايه جداسازي شده از ريزوسفر زعفران متعلق به گونه Rhizophagus irregularis بود. نتايج اين مطالعه نشان داد برهمكنش رژيم آبياري، كود آلي و قارچ R. irregularis اثر معني­داري بر تمام پارامترهاي اندازه­گيري شده داشت. بالاترين درصد كلنيزاسيون ريشه براي تيمار آبياري مطلوب به­همراه بيوچار با جدايه b (7/98 درصد) بود. بيشترين محتواي كلروفيل a، b و كاروتنوئيد (به­ترتيب با ميانگين 5/74، 4/36 و 1/52 ميكروگرم در ميلي ­ليتر) در تيمار آبياري مطلوب به همراه ورمي ­كمپوست با جدايه b مشاهده شد. همچنين تيمار محدوديت شديد آبي به ­همراه بيوچار با جدايه b به ­ترتيب موجب افزايش 253، 82، 95 و 165 درصد فعاليت آنزيم كاتالاز، پراكسيداز و سوپراكسيد دسموتاز و پرولين در مقايسه با تيمار آبياري مطلوب و عدم مصرف كود آلي و قارچ ميكوريز شد كه كمترين مقدار اين صفات را به خود اختصاص داده بود. با توجه به نتايج به­ دست آمده از اين مطالعه چنين استدلال مي ­شود كه استفاده از كود­هاي بيوچار و ورمي­ كمپوست همراه با جدايه b مي­تواند اثرات مخرب تنش رطوبت خاك را كاهش دهد.

In order to evaluate the potential of native species of saffron arbuscular mycorrhizal fungus under the conditions of irrigation cut stress on its physiological traits, a study was conducted as split plot factorial based on a randomized completely design with three replications in the institute of Soil and Water research in Karaj, during the years 2017-2019. Treatment consisted: Irrigation regime as the main factor in three levels (such as optimal irrigation as control, water interruption at the beginning of the growing season (mild restriction water) and water interruption at the beginning and mid of the growing season (severe restriction water)), organic fertilizer in three levels (no organic fertilizer, vermicompost (20 ton ha-1) and biochar (10 ton ha-1) and Arbuscular mycorrhizal fungal in three levels (no application, isolate a and isolate b) as the subfactor. . Based on the molecular findings, both isolate isolated from saffron rhizosphere belonged to Rhizophagus irregularis. The results of this study showed that the interaction of irrigation regime, organic fertilizer and R. irregularis had a significant effect on all measured parameters. The highest percentage of root colonization (98.7%) was for optimal irrigation treatment with biochar and isolate b. The highest content of chlorophyll a, b and carotenoids (with an average of 5.74, 4.36 and 1.52 μg / ml, respectively) was observed in the optimal irrigation treatment with vermicompost and isolate b. Also, the treatment of severe water restriction with biochar and isolate b increased 253, 82, 95 and 165% of CAT, POD and SOD enzyme activities and proline, respectively, in comparison with the optimal irrigation treatment and no application of organic fertilizer and mycorrhiza fungal, which had the lowest amount of these traits. According to the results obtained from this study, it is argued that the use of biochar and vermicompost fertilizers with isolate b can reduce the destructive effects of soil moisture stress.