اثرات آزادسازي تجاري بخش كشاورزي اتحاديه اقتصادي اوراسيا و ايران: رهيافت تعادل عمومي قابل محاسبه چندمنطقه‌اي

The Effects of Trade Liberalization on Agricultural Sector of Eurasian Economic unio‎n and Iran: Multi-Regional Computable General Equilibrium Approach

كشاورزي از مهم‌ترين‌ بخش‌هاي اقتصادي است كه به طور مستقيم، با امنيت غذايي و سلامت جامعه در ارتباط است و نقشي مهم در توسعه كشور دارد. بنابراين، ارزيابي اثرات آزادسازي تجاري در بخش كشاورزي از اهميت ويژه برخوردار است. در همين راستا، در پژوهش حاضر، اثرات كاهش تعرفة وارداتي بخش كشاورزي ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا بر رفاه، تراز تجاري و توليد بر اساس الگوي پروژه تحليل تجارت جهاني (GTAP) و نسخه 10 پايگاه داده‌هاي آن، طي سه سناريو (كاهش بيست درصدي، كاهش شصت درصدي و كاهش صد درصدي نرخ تعرفه‌ها) با بسته نرمافزاري GEMPACK تحليل شد. نتايج نشان داد كه با آزادسازي تجاري بخش كشاورزي، تغييرات رفاهي معني‌‌دار در ايران و روسيه ايجاد مي‌شود و ارمنستان رفاه منفي را تجربه مي‌كند؛ همچنين، بيشترين رفاه از آن ايران خواهد بود. تفكيك اثرات تكانه‌ها بر رفاه نيز نشان داد كه بيشترين تأثير مثبت بر رفاه ايران مربوط به تكانه‌هاي سوم (كاهش تعرفه محصولات كشاورزي واردشده از روسيه به ايران) و پنجم (كاهش تعرفه محصولات كشاورزي واردشده از قزاقستان به ايران) بوده و بيشترين تأثير مثبت بر رفاه روسيه نيز مربوط به تكانه سوم است؛ افزون بر اين، كاهش تعرفه‌هاي بخش كشاورزي داراي اثر منفي بر تراز تجاري و توليد اين بخش است و بيشترين اثرات كاهش تعرفه‌هاي بخش كشاورزي در تراز تجاري بخش صنعت انعكاس دارد.

Agriculture, as one of the most important economic sectors which is directly related to food security and public health, plays an important role in the development of countries. Thus, evaluating the effects of trade liberalization in the agricultural sector is of particular importance. Therefore, this study aimed at analyzing the effects of import tariff reduction in the agricultural sector of Iran and the Eurasian Economic unio‎n on welfare, trade balance and production based on the model of the Global Trade Analysis Project (GTAP) and version 10 of its database, in three scenarios (20 percent, 60 percent and 100 percent reductions of tariff rates) with GEMPACK software package. The study results showed that with the trade liberalization of the agricultural sector, significant welfare changes would occur in Iran and Russia; Armenia would experience negative welfare; also, the highest welfare would belong to Iran. In addition, decomposing the effects of shocks on welfare showed that the most positive impact on Iran's welfare was related to the third shock (reduction of tariffs on agricultural products imported from Russia to Iran) and fifth shock (reduction of tariffs on agricultural products imported from Kazakhstan to Iran); the most positive impact on Russia's welfare was related to the third shock; also, the reduction of tariffs in the agricultural sector had negative effects on trade balance and production of this sector, and the highest effects of tariffs reduction in the agricultural sector were reflected on the trade balance of industrial sector.