اثر آبياري تكميلي در مراحل مختلف رشد بر عملكرد و بهره‌وري آب كلزا پاييزه رقم روهان (خرم‌آباد)

Effect of Supplementary Irrigation at Different Growth Stages on the Yield and Water Productivity of Autumn Rapeseed Cultivar Rohan (Khorramabad)

در مناطقي كه ميزان پراكنش بارندگي‌ها بالا است، مديريت‌هاي صحيح آبياري از جمله آبياري تكميلي از راهكارهاي مؤثر در افزايش توليد است. به‌منظور بررسي اثر آبياري تكميلي در مراحل مختلف رشد بر عملكرد و بهره‌وري آب كلزا پاييزه روهان يك آزمايش به‌صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با پنج تيمار مديريت آبياري شامل؛ ديم (I1)، تك‌آبياري در مرحله گلدهي (I2)، تك‌آبياري مرحله پرشدن غلاف (I3)، دو آبياري در مراحل پرشدن غلاف و گلدهي (I4)، سه آبياري در مراحل گلدهي، پرشدن غلاف و پرشدن دانه (I5) در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه لرستان اجرا شد. نتايج تجزيه واريانس براي صفات مورد بررسي نشان داد، تأثير تيمارهاي مختلف آبياري در سطح يك درصد معني‌دار بود. در تيمار I1 كمترين ميزان عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و عملكرد روغن به‌دست آمد، كه به‌ترتيب نسبت به تيمار I5 به‌ميزان 44/62، 50/95 و 53/58 درصد كاهش مشاهده شد. با اعمال تك‌آبياري در مرحله پر شدن غلاف عملكرد دانه و عملكرد روغن به‌ترتيب 13/22 و 20/23 درصد نسبت به تيمار I1 افزايش يافت. بيشترين بهره‌وري كل در تيمار I5 با مقدارهاي 0/252 و 0/073 كيلوگرم بر مترمكعب به‌ترتيب نسبت به عملكرد دانه و روغن به‌دست آمد. به‌طور كلي با توجه به اينكه تنش خشكي در مراحل زايشي كلزا موجب كاهش عملكرد مي‌شود، بنابراين هر چه تعداد آبياري‌ها در مراحل زايشي كلزا بيشتر باشد عملكرد بالاتري خواهيم داشت.

In areas with high rainfall distribution, proper irrigation management, including complementary irrigation, is one of the effective strategies to increase crop production. In order to investigate the effect of supplementary irrigation in different growth stages on the yield and water productivity of Autumn rapeseed, an experiment in the form of a complete randomized block design with five irrigation management treatments including rainfed (I1), single irrigation at flowering stage (I2), single Irrigation at pod filling stage (I3), two irrigation at pod filling stage and flowering (I4), three irrigation at flowering, and pod filling and grain Filling stages (I5) was carried out at Lorestan University Research Field. Results showed that there was a significant difference between the effects of different irrigation treatments at 1% level. The lowest grain yield, biological yield and oil yield were obtained in I1 treatment with 44.62%, 50.95% and 53.58% decrease, as compared to I5 treatment. The results also showed that by applying irrigation at pod filling stage, grain yield and oil yield were increased by 13.22% and 20.23%, as compared to I1 treatment. The highest total productivity for the grain yield and oil yield was obtained in I5 treatment with 0.252 and 0.073 kg / m3. In general, due to the fact that drought stress in rapeseed calving stages reduces yield, the higher the number of irrigations in rapeseed calving stages, the more the yield.