بررسي اثرات ضد‏قارچي چند سويه‌ Trichoderma عليه چهار بيمارگر ريشه‏ و طوقه‌ لوبيا چشم‏ بلبلي

مقدمه: اين تحقيق براي جداسازي و شناسايي بيمارگرهاي طوقه و ريشه‌ لوبيا چشم‏بلبلي در استان خوزستان انجام شد. علاوه بر اين، اثرات ضد‏قارچي نه سويه‌ انتخاب‏شده از پنج گونه‌ Trichoderma روي چهار بيمارگر طوقه و ريشه‌ لوبيا چشم‏بلبلي بررسي شدند. مواد و روش‏‏ها: از بيست سويه‌ به‌دست‏آمده، چهار سويه براي مطالعه‌ بيشتر، شامل آزمون بيماري‌زايي و سنجش سيدروفور انتخاب شدند. ميزان نسبي توليد سيدروفور توسط نه سويه‌ انتخاب‌شده از پنج گونه‌ Trichoderma و بيمارگرها با استفاده از روش CAS سنجش شد. رشد شعاعي پرگنه‏هاي بيمارگر در مقابل سويه‏هاي Trichoderma در قالب يك طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار بررسي شد. ناحيه‌ ITSسويه‏هاي بيمارگر تكثير و توالي‏يابي شدند. توالي‏هاي به‌دست‏آمده با سويه‏هاي شناخته‏شده با استفاده از جستجوي بلاست و تجزيه و تحليل تبارزايي با الگوريتم درست‏نمايي بيشينه (ML) مقايسه شدند. نتايج: بيمارگرهاي ذيل شناسايي شدند: Rhizoctonia solani، Fusarium chlamydosporum، F. falciforme و Macrophomina phaseolina. تمام سويه‏هاي Trichoderma و بيمارگرها در محيط كشت با فقر آهن، سيدروفور توليد كردند. سويه‏هاي T. koningiopsis SCUAArak96 و T. pleuroticola SCUAIsf15 به‌ترتيب حداقل (31 درصد) و حداكثر (85 درصد) توليد سيدروفور را داشتند. در آزمون كشت دوگانه، بيشتر سويه‏هاي Trichoderma رشد قارچ‏هاي بيمارگر را در سطح معني‏داري كاهش دادند. بيشترين اثر ضد‏قارچي براي سويه‌‏ T. virens SCUAHam65 با 30 و 29 درصد بازدارندگي روي بيمارگرهاي F. chlamydosporum  و F. falciforme مشاهده شد. بحث و نتيجه‏گيري: R. solani،F. chlamydosporum،F. falciforme وM. phaseolinaمهم‏ترين بيمارگرهاي ايجاد‏كننده‌ پوسيدگي طوقه و ريشه‌ لوبيا چشم‏بلبلي در استان خوزستان‌اند. سويه‏هاي Trichoderma سيدروفور توليد كردند كه باعث كلاته‏شدن آهن حد‏اقلي محيط مي‏شود. علاوه بر اين، آنها رشد بيمارگرهاي گياهي را در محيط آزمايش كاهش مي‏دهند.