مرزهاي پسنديده و نكوهيدۀ رهبانيت مسيحي و اسلامي در روايات فريقين

رهبانيت به مفهوم احساس خشيت در برابر خداوند، از ويژگي‌هاي جدايي‌ناپذير حيات ديني اديان ابراهيمي بوده است، ولي در مفهوم خاص، نهاد اجتماعي مؤمناني كه از زندگي معمولي جامعۀ خود دوري گزيده و تحت انضباط خاصي زندگي مشترك داشته‌اند، از قرن سوم ميلادي در بين مسيحيان اشتهار داشته و تا ظهور پروتستانيزم ترويج ‌مي‌شده است. اين پژوهش با دسته‌بندي دو گروه متضادگونۀ روايات فريقين در تأييد يا ردّ رهبانيت مسيحي و بررسي سندي و محتوايي آن‌ها به تحليل و تبيين نظرگاه پيامبر خاتم2 و امامانk دربارۀ راهبان مسيحي و خصوصيات زندگي رهباني اسلا‌مي‌ پرداخته است. برآيند مواضع روايات فريقين نشان ‌داده است از مهم‌ترين مشخصه‌هاي راهبان، عدم ازدواج، مشاركت نكردن در جهاد، تحمل رياضت و حضور نيافتن در جماعات بوده است. با وجود اين، زندگي جمعي رهبانان مسيحي مورد تأييد بوده است؛ گرچه آنان در برخي موارد راه افراط در پيش گرفته‌اند. پيشوايان اسلام تداوم سبك زندگي مذكور را براي مسلمين توصيه نكرده‌ و به‌جاي تحمل سختي‌ها و رياضت‌هاي ناشي از دوري از اجتماع، به داشتن احساس خشيت، حضور در عينيت جامعه، عدم وابستگي به دنيا و تحمل سختي‌هاي قيام در شب، صيام، جهاد و... براي تهذيب نفس سفارش كرده‌اند.