كليدواژه :
شاهنامه , تبارشناسي , نسخه‌شناسي , نسخۀ قاهره , كاتب , صوفيان
چكيده فارسي :
در اين نوشته ـ كه مطالعه‌اي است در زمينۀ تاريخچۀ تطوّر متون در نسخه‌ها ـ ابتدا بر اساس منابع تاريخي و دست‌نوشتۀ ديگري از كاتب شاهنامه، مورخ ۷۴۱ق (نسخۀ ش۶۰۰۶ دار الكتب قاهره)، معلوم مي‌شود كه اين كاتب نوۀ شمس‌الدّين كيشي و از خانداني صوفي و اهل علم است. سپس با مقايسۀ متن نسخه با دو نسخۀ ديگر و بررسي آماري يافته‌ها، معلوم مي‌شود كه كاتب نسخۀ قاهره تمايل دارد متن نسخه را دستكاري كند تا به باورهاي ديني خود نزديك‌ترش گرداند؛ و مخصوصاً ابياتي را كه «غيراسلامي» تشخيص مي‌دهد حذف مي‌كند. در آخر استدلال شده‌است كه كوشش در نزديك كردن شاهنامه و اسلام در بين اهل تصوّف رويكردي سابقه‌دار است و كار اين كاتب را شايد بتوان در بافتار همان كوشش‌ها تحليل كرد.اين مطالعه مي‌تواند نمونه‌اي ابتدايي براي مطالعات مشابهي باشد كه نشان مي‌دهند متن حماسۀ ملّي ايران در طول تاريخِ كتابت، قرائت و انتقال آن به نسل‌هاي بعد چگونه فهم مي‌شده و مخاطبان سده‌هاي ميانه از آن چه انتظاري داشته‌اند.
