پديد آورندگان :
خليليان، محمد ابراهيم دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج - گروه زراعت و اصلاح نباتات , حبيبي، داود دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج - گروه زراعت و اصلاح نباتات , گل‌زردي، فريد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي كرج - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , آقاياري، فياض دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج - گروه زراعت و اصلاح نباتات , خزائي، عظيم سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي كرج - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر
كليدواژه :
پانيكول , توليد سيلاژ , ژنوتيپ , عملكرد دانه , ماده خشك
چكيده فارسي :
به‌منظور ارزيابي عملكرد دانه و علوفه در لاين‌هاي اميدبخش سورگوم، آزمايشي دو ساله به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج طي سال‌هاي زراعي 1396 و 1397 اجرا شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل زمان برداشت در چهار سطح (مراحل شيري، خميري نرم، خميري سفت و رسيدگي فيزيولوژيكي دانه) و ژنوتيپ‌هاي سورگوم دو منظوره دانه‌اي- علوفه‌اي در هفت سطح (لاين‌هاي اميدبخش KDFGS4، KDFGS6، KDFGS9، KGFGS10، KDFGS16، MDFGS2 و MDFGS1) بودند. بيشترين و كمترين عملكرد دانه (6847 و 4061 كيلوگرم در هكتار) به‌ترتيب از لاين‌هاي KDFGS6 و KDFGS16 به دست آمد، در حالي‌كه بيش ترين و كمترين وزن هزار دانه (35/27 و 22/03 گرم) به‌ترتيب در لاين‌هاي KDFGS6 و MDFGS2 ثبت شد. لاين MDFGS1 بيشترين عملكرد علوفه سيلويي (101/73 تن در هكتار) را در مرحله خميري نرم دانه و بيشترين عملكرد ماده خشك (38/13 تن در هكتار) را در مرحله رسيدگي فيزيولوژيك دانه توليد كرد. به طور كلي، با توجه به نتايج اين آزمايش، لاين KDFGS6 به عنوان بهترين ژنوتيپ دو منظوره براي توليد دانه- علوفه و لاين MDFGS1 به عنوان بهترين ژنوتيپ براي توليد علوفه معرفي مي‌شوند. علاوه بر اين، بر اساس درصد ماده خشك مناسب علوفه براي توليد سيلاژ، پيشنهاد مي‌شود علوفه لاين‌هاي اميدبخش سورگوم دومنظوره در مرحله خميري نرم دانه برداشت شود. بنابراين، برداشت علوفه از لاين اميدبخش MDFGS1 در انتهاي مرحله خميري نرم به عنوان تيمار برتر اين آزمايش براي توليد سيلاژ پيشنهاد مي شود.
چكيده لاتين :
To evaluate the grain and forage yield in promising sorghum lines, a two years factorial experiment in a randomized complete block design with three replications was conducted in Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran, during 2017 and 2018 cropping seasons. Experimental factors included harvesting time at four levels (milk, soft dough, hard dough and physiological maturity stages of grain) and dual-purpose grain-forage sorghum genotypes at seven levels (KDFGS4, KDFGS6, KDFGS9, KGFGS10, KDFGS16, MDFGS1, and MDFGS2). Maximum and minimum grain yields (6847 and 4061 kg.ha-1, respectively) were obtained from KDFGS6 and KDFGS16 lines, respectively, whereas the maximum and minimum 1000-grain weight (35.27 and 22.03 g, respectively) were recorded in KDFGS6 and MDFGS2 lines, respectively. MDFGS1 line produced the highest silage forage (101.73 ton.ha-1) at the grain soft dough stage, and the highest dry matter (38.13 ton.ha-1) at the grain physiological maturity stage. In total, according to the results of this experiment, KDFGS6 line is introduced as the best dual-purpose genotype for grain-forage production and MDFGS1 line as the suitable genotype for forage production. Furthermore, based on the suitable dry matter percentage of forage for silage production, it is recommended that the forage of promising dual-purpose sorghum lines be harvested at the grain soft dough stage. Therefore, forage harvesting from MDFGS1 promising line at the end of the soft dough stage is suggested as the superior treatment of this experiment for silage production.
