بدعت و راست‌كيشي در مسيحيت نخستين با نگاهي به نظرات والتر بائر

دين مسيحيت از دل شريعت سخت‌گير يهود پديدار شد و به تدريج راه خود را جدا كرد. نوشته‌هاي پدران كليسا مؤيّد آن است كه ايشان ضمن ترسيم ابعاد راست‌كيشي، ساير نظرات را بدعت مي‌دانستند. ايشان ديدگاه خود را تنها خوانش صحيح از مسيحيت كه منطبق بر تعاليم عيسي و رسولان بود، تلقّي كرده و بر مبارزه با بدعت‌گذاران تأكيد داشتند. روي‌كار آمدن حكومت مسيحي در قرن چهارم، دايره قدرت اصحاب كليسا را بيشتر و عرصه را بر سايرين تنگ‌تر كرد. اين باور كه مسيحيت نخستين از تنوّع و تكثّر برخوردار نبوده و نظرات كليساي رُم تنها قرائت موجود و صحيح بوده است تا قرن گذشته در بين محققان مقبول بود. اما اوّل بار والتر بائر، پژوهشگر صدر مسيحيت، با نگارش كتابي اين نظريه را مورد نقد قرار داد. وي با آوردن شواهد گوناگون كوشيد تا در تعريف مسيحيت اوّليه از منظر تاريخي و مستقل از ديدگاه‌هاي كليساي كاتوليك تجديد نظر كند. بر مبناي تحقيقات او مسيحيت از ابتدا متنوّع بوده و ما شاهد وجود «انواع مسيحيت» هستيم كه كليساي رُم آنها را بر نتابيده و در پي گسترش نفوذ خود، سعي در از ميان بر داشتن ديگر عقايد داشت، امري كه با مسيحي شدن امپراتوري روم سرعت بيشتري يافت.